San Ignacio
| San Ignacio Guazú San Ignacio Guazú | ||
|---|---|---|
| Tetã |  Paraguái
| |
| Tetãvore | Misiones | |
| Távayguakuéra | 24 468 ava | |
| Ape távagui | 2020 km² | |
| ISO | ||
| Yvatekue | 124 m | |
| Koordinasion | ||
San Ignacio Guasu oĩ tava Paraguái retãme, tetãvore Misionespe. Ko távape oiko 24 468 ava (2002 ary).
Yvy rehegua[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Opyta yvývo Paraguaýgui, oñeg̃uahẽ San Ignacio Guasu, Ruta I “Mcal. Francisco Solano López” rupi.
Ára rova[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Arahaku aja, hakuvéramo og̃uahẽ 39 grado peve, ha araro’ysã aja oguejy 0 grado rupi peve. Ñamombytéramo hakukue, ohupy 21 grado rupi.
Demografía[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ijyvy tuicha 2.020 km², San Ignacio Guasúpe oguereko 24 468 tapicha (2002 ary); ijapyteguikuéra 12 095 kuimba’e ha 12 373 kuña, he’iháicha Dirección General de Estadísticas, Encuestas y Censos. Péva ha’e táva hetave tapicha oguerekóva Departamento de Misiones pe.
Tekoha pyahu Reinfeld opyta ag̃uiete tavusu San Ignacio gui; upépe 30 ogapy Canada-gua (ojeheróva katuete menonita) Ojapoma 40 ary oiko hague hikuái upepe; ogakuéra ijégua ha oñemondéva yvotýgui ojehe’a soja, avati ha sorgo ty ndive.
Hekoasa[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Heñoi 29 jasypakõime 1609-pe aguyje pa’i jesuita kuéra Marcial de Lorenzana ha Francisco de San Martín; oipytyvõ chupekuéra Cacique Arapysandu, oraháva ko’a tapichápe ijyvykuérape omopu’ã haguépe peteĩ altar ha ojejapo’ype ñembo’eguasu.
Jesuita kuéra misión oñepyrũ omba’apo añete 1610 pe ha héra “San Ignacio Guazú” oñemoambue hag̃ua “San Ignacio Miní” gui, oiméva Misiones Argentina yvýpe. Jasykõi 1610 pe, pa’i Roque González de Santa Cruz omohenda pe ifundación, ha ojapo chugui jesuita-takuéra misión moakãha Paraguáipe. San Ignacio gui osẽ jesuita kuéra omoheñóivo ambue táva: Santa Rosa, Santiago, Santa María, San Cosme ha Damián, avei Encarnación ha ambueve táva.
Ñepyrũrãite opytava’ekue “Santa Rita” ko’ag̃aguápe, upégui ohasa “Santiago”pe ha upe rire ko’ág̃a oĩhápe; ko táva hetama ojeguerova oikóvo.
Tapichakuéra oiko’ypyva’ekue San Ignacio pe, umi ypykuéra, oikuaa va’ekue arte mbo’ehára Europa gua ndive.
Ekonomia[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
San Ignacio táva tuicháva ñemu, vaka ñemongakuaa ha ñemitỹrã, ko’ãva umi mba’erepy ymaite guivéma orekóva ykére. Opyta rupi Misiones departamento mbytetépe, ha heta tape ohasáre upe rupi, tapichakuéra upe tavaygua ha’e umi oku’evéva tembiapo akãrapu’ã kuápe ko departamento-pe Misiones.
San Ignacio-pe, Universidad ryepýpe Universidad Católica Nuestra Señora de la Asunción (UCA), oikuave’ẽ mitãkaria’y ha kuñataĩnguérape heta mbo’esyry oñemoarandu hag̃ua: Ciencias de la Educación, Derecho y Ciencias Sociales, Administrativas, Contables ha Ingeniería Informática.
Turismo rehegua[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ojeikuaa San Ignacio pe “Capital del Barroco Hispano–Guaraní” rehe, hetaite mba’e porã arte rehegua oĩ rupi upe távape. Avei oĩ gueteri piezas Tupão San Ignacio pe guare.
Museo Diocesano de Arte Jesuítico pe, oúva España poguýpe ojeikoha ára guivéma, ikatu jahecha santo ra’anga ojejapóva yvyrágui, ha ambueve ta’anga hepýva; upéichante avei oreko kuatia ha mapa jesuita-kuéra reducción peteĩha Paraguáipe. Ko Museo omotenonde pa’ikuéra Compañía de Jesús-gua; pe museo oñemohenda irundy kotýpe:
• La Creación (ohechauka: Ñandejára Ñe’ẽ, ñorairõ mba’e porã ha mba’e vai ndive, ha peteĩ mitã oisãmbyhýva chupe peteĩ ángel en la creación).
• La Redención (ta’anga yvyra Hesu calvario, ñemano ha jeikovejey rehegua)
• Historia de Cristo en la Iglesia (santo-kuéra ra’anga)
• Compañía Jesuítica (ojehechaukahápe jesuita-kuéra rekoasakue).
Ambue tenga herakuã mombyrýva ha’e hina Museo de Héroes del Chaco "Museo Semblanza de Héroes", ombyatýva tembiporukuéra Guerra del Chaco ha Triple Alianza aja ojeiporuva’ekue. Casa de la Cultura, ha umi óga España poguýpe ojeiko aja guare, ohechauka mba’éicha oñemopu’ãva’ekue ogakuéra upéramo. Peteĩva ko’ã ágape opyta Centro de Documentación "Archivos de la Dictadura Stronista / Casa de las Víctimas 1954 - 1989, opytáva tupão rovái.
Opaite arýte, jasyteĩme, ojegueromandu’a Fiesta de la Tradición Misionera, ojehechaukahápe tavarandu yma ha teko yma okaháre, kavaju ñemoñani ha avei tembi’u. Hi’upyrã ojekuaavevahína batiburrillo.
Tañarandype, "tierra de los irreductibles", táva San Ignacio-pe opytáva, ogakuéra renonde oñembosa’y ohechaukávo mba’épepa omba’apo tapichakuéra upépe oikóva. Upe tendápe oiko umi ypykuéra ndojepokuaukai va’ekue jesuita-kuérape; héra avei he’ise "aña yvy " térã "ijerovia meg̃uáva yvy".
Peteĩ jerovia ymaite guivéma ojapóva tapichakuéra upepegua ha’e hína pe estacionero , péva ojejapo vierne santo ka’aruete; upe árape, oikévo kuarahy, tapichakuéra oñepyrũ peteĩ jeguata tysýire kandil rendy ipopekuéra, omoingovejeývo rito ymaite guivéma oúva, purahéi ha jetopa ojapóva estacioneros. Estacionero-hína kuimba’ekuéra opurahéiva oguata aja hikuái Vía Crucis apóvo. Heta turista Paraguái ha tetã ambuegua ou upe ararã ohechávo upe "cuadros vivientes", tapichakuéra upe tavaygua ohechaukahápe cuadros ojapova’ekue ta’anga apoha herakuãguasúva peteĩ jehechauka guasu neporãvape. Ko tembiapo guasu omoñepyrũva’ekue artista paraguaigua Koki Ruiz, hembiapoha guive, ha oipytyvõ chupe hapicha kuera San Ignaciogua opavave.
15 jasypópe oñemomorã San Isidro Labrador ára, barrio oraháva hérape. 31 jasypokõime ojegueromandu’a San Ignacio ára.
Referencias[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
- Geografía Ilustrada del Paraguay, Distribuidora Arami SRL; 2007. ISBN 99925-68-04-6
- Geografía del Paraguay, Primera Edición 1999, Editorial Hispana Paraguay SRL,