Eho kuatia retepýpe

Jagua

Vikipetãmegua
Revisión del 15:05 5 jasypa 2023 de InternetArchiveBot (ñe’ẽ | mba’emoĩmbyre) (Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5)
(joavy) ← Jehaipy itujavéva | Jehaipy ko'ãgagua (joavy) | Jehaipy ipyahuvéva → (joavy)
 
Jagua

Jagua jepuru ko'ãga.
Tekovekuaaty ñemohenda
Tavetã: Animalia
Pehẽ'a: Chordata
Pehẽ'aguy: Vertebrata
Jueheguasã: Mammalia
Subclase: Theria
Jueheguasãmi: Eutheria
Tekovety: Carnivora
Tekovetyguy: Caniformia
Juehepehẽ: Canidae
Jueheguaty: Canis
Juehegua: Canis lupus
Subespecie: C. lupus familiaris
Omboheroapyva
Canis lupus familiaris
Linnaeus 1758
Tenda oĩva
Ñe'ẽjueheguareko
  • Canis familiaris Linnaeus 1758
  • Canis familiarus domesticus Linnaeus 1758
[editar datos en Wikidata]

Jagua (Canis lupus familiaris)[1][2][3] (karaiñe'ẽme: perro) ha'e peteĩ mymba okambúva ho'úva so'o oñemohendáva umi jaguapehẽ mbytépe, upéicha jagua peteĩ jaguaru juehegua (canis lupus). Peteĩ ñehesa'ỹijo osẽ ku kuatia rembikuaáva hérava Nature-pe ohechauka yvypóra osaite'o jaguarúpe ha omoambue hete ha heko, [4] ha upe guive jagua okarukuaa heta mba'e ha heko iñambue.[5] Opaichagua ituichakue, ijysaja ha hague irrásare (jagua ñemoñangáre). Ijapysa ha itĩ mbarete, itĩre oñandu porãve mba'ekuéra ijerére. Umi rrása michĩ ikatu oikove 20 ary pukukuévo, oñeñangarekoporãrõ hese, ha umi rrása ambuéva oiko pa térã papo ary aja.

Oĩ amo 800 jagua rrása, ituichakue, hete ha heko opaichagua, oguereko avei opaichagua sa'y ha hague. Jagua niko oiko porãve yvypóra ndive ha upévare oĩ umi oipurúva jagua oñemoirũ hag̃ua, iñangarekoháraicha, omba'apoháraicha, ogueraháva yvypóra ha mba'ekuéra yrypy'áre, tymba'apiha, ñañihára, oisãmbyhýva umíva ndohecháiva ha oĩ avei umi jagua rerekua omboguatakuaáva ovecha ha vaka kuéra. Ary 2001 jave, ojeipapami oiko amo 400.000.000 jagua yvy ape ári.[6]

  1. Dewey, T. and S. Bhagat (2002). «Canis lupus familiaris» (en ingyaterrañe'ẽ). Animal Diversity Web.
  2. Wilson, D. E. & Reeder, D. M.. «Mammal Species of the World (3ª ed.)» (en ingyaterrañe'ẽ). Bucknell Univesity. Ojehechákuri árape: 21 de enero de 2009.
  3. ION -Index to Organism Name
  4. «The genomic signature of dog domestication reveals adaptation to a starch-rich diet». Nature (495):  pp. 360–364. 11 de diciembre de 2012. doi:10.1038/nature11837. 
  5. Revista Nature (23 de enero de 2013). «The genomic signature of dog domestication reveals adaptation to a starch-rich diet» (en inglés). Ojehechákuri árape: 14 de mayo de 2013. «We identify candidate mutations in key genes and provide functional support for an increased starch digestion in dogs relative to wolves.»
  6. Dogs: a Startling New Understanding of Canine Origin, Behavior and Evolution. New York: Scribner. 2001. p. 352. ISBN 0-684-85530-5.