Bakeneko

Bakeneko (化け猫); "Mbarakaja Póra": (karaiñe'ẽme: Gato Mostruo), ha'e peteĩ mbarakaja oguerekóva katupyry pórarehegua. Kóva ha'e peteĩ mombe'ugua'u Hapõ mombe'ugua'u ha tavarandukuéra pegua, kóva va'e upe oje'eva chupe "Yōkai (妖怪)".^[1]^[2]

Tavarandu

He’iháicha upe tavarandupe, peteĩ mbarakaja ógaygua ikatu oikóchugui peteĩ Bakeneko kóva ohupytyvo umi 100 ary, ohupytyvonde 3.75kg térã ojehejavo oguereko peteĩ huguái puku. Oje'e peteĩ mbarakaja ikatuha ha'e peteĩ bakeneko ho'uvo tesapeha ñandyhũ, jepemo upevo guare umi tesapeha oipuru akue pira ñandyhũ, ha ikatu upevare ko'ava ho'u upéva. Avei kóva ojapo heta kuarahy'ã oichakava peteĩ mbarakaja tuicha'itereiva, ha kóva omoñepyrũ umi temimo'ã umi yvypóra akãme. Upe rire oje'e hese ha'ehá peteĩ póra, oguerekóva mbarakaja ra'anga, ha ohupyty rire umi 100 ary téra ipuku'eterei upe huguai kóva ho'u umi yvypórakuérape oipuru hag̃ua ko'ãvagui ha'ãnga.

Kóva ruguai ikatu oñemboja'o mbohapy guive pakõi peve, ha hetavevo oñemboja'o, kóva imbareteve. Kóvagui peva oñembojoavy pe Nekomata ndive (kóvapy oñemboja'o huguái mokõime añónde). Avei oĩ peteĩ ambue bakeneko chagua, ha'eva pe gotokoneko.

Yma pévare oñeikytĩ umi mbarakajakuérape huguai Hapõ ymaguarepe.^[3] Ha oikovevo pahapy ary katu ijarakuéra ohejarei chupekuéra, ojekyhyjevo umi bakenekogui. Avei oje'e akue ko'ãva ikatúha ha'e poreno'apohára (umi kuimba'ekuéra ymaguarepe ovy'a akue ojapovo poreno peteĩ kuña-mbarakaja ndive), ha pévare ojeguerahá chupekuéra pira umi kuña-mbarakajape.

Ojeguerovia umi mbarakaja ikatuha ha'e yōkai ko'ã mba'ére: ha'ekuéra ha'e pyharegua, hesakuéra overa, pe hesakuéra mbyte omoambue ituichakue ha ha'ãnga ambue aravorepe, sapy'a ho'u tuguy, ndojapói tyapu oguata jave, ko'ãva hasyve jejoko haguã chupekuéra umi jaguakuéragui, ipysãpe hãimbe ha ipya'e.

Katupyrykuéra

Peteĩ bakeneko ikatu ohupyty heta ambue tuichakue ha kóva heta mba'e ojapo: ikatu oñe'ẽ, ikatu oguata mokõi hetymame, ikatu oveve, ikatu oipuru yvypóra ra'anga, ha avei ikatu jepemo ombo'ikove jey umi omanova'ekuepe. Peteĩ Bakeneko ho'u jepi yvypórakuérape oiko hag̃ua chugui kóva ha oñembo'iko ha’e gua’u haguã pe yvypóra.

Mombe’upykuéra

Peteĩ mombe'u ojekuaa guasuva Hapõme oñe'ẽ peteĩ kuimba'e hérava Takasu Genbei, kóva mbarakaja okañy kuri chugui, isy katu tuicha omoambue hekove avei upevo javete. Ysy oñepyrũ ijepigua'ỹ, Ndaipotái avave oĩ hendive ha hembi'ukuéra ho'u añónde ikotype. Umi hogaygua oikuarasevo mba'epa ojehu ohecha peteĩ mba'e oguerekóva mbarakaja ra'anga oipuruva pe kuña ao. Pe kuñakara'i okañy ha pe mbarakaja okañyva'ekue oú jey. Takasu upéicharõ oity yvýre upe agyke ojejapova tatamigui, pe isy koty pegua, otopa hag̃uande umi isy kanguekué.^[4]

Avei oĩ heta ambue bakeneko iñaña'yva mombe'u, peteĩ oñe'ẽ oĩha peteĩ ñemoirũ nda'ikatuiva imemby, ko'ãva oguereko peteĩ mbarakaja ha oguereko chupe hikuái itaʼýraramoguáicha. Peteĩ ára peteĩ kuña oguahe hogakuérape, ha kóva he'i chupekuéra ha'e ha'eha upe mbarakaja, ha oma'ẽtaha chupekuéra mba'eporã ha imembyrã.