Emiliano González Navero

Vikipetãmegua
Emiliano González Navero
Período de gobierno - República del Paraguay: 8 de julio de 1908
25 de noviembre de 1910
Predecesor: Benigno Ferreira
Sucesor: Manuel Gondra
Fecha de nacimiento: 16 jasypoteĩ ary 1861
Lugar de nacimiento: Karaguatay
Fecha de fallecimiento: 18 jasypa ary 1934
Lugar de fallecimiento: Estados Unidos
Profesión: Político y Abogado

Emiliano González Navero (16 jasypoteĩ 1861, Y'aguy, Karaguatay, tavaguasu Cordillera- 18 jasypa ary 1934) ha'e Mburuvicha Guasu Paraguái-pe. Itúva Nicanor Navero ha kuñakarai Dolores González. Ko kuimba'e ndaijejapói ha imarangatu, pya'guapýpe oikóva, poder orekóva ndikatúi ombopy'aguapy upéi oĩvo yvate. Por el meritorio respeto que inspiraba su persona, el Doctor. Carlos R. Centurión, definió su trayectoria con esta acertada frase: "La honradez fue su escudo; la pobreza, su bastón, y la dignidad cívica, su arma de combate".

Hekove[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Kuimba'e katupyry oúva Tetã ñorãirõ guasúgui péva pe ojeheróva Guerra contra la Triple Alianza. Oñemoarandu ñepyrũ itàva guasu ohayhuetéva heñói haguépe ha ou Paraguaýpe omohu'ã iñemoarandu mokõiha atýha Mbo'ehao Guasu o{iva ko'ágãite peve Colegio Nacional de la Capital.

Ha'e omohu'ã hi'aranduo, Facultad de Derecho Universidad Nacional de la Capital-pe. Omba'apo abogacía-pe ary 1887 guive ha upéi oike magistratura-pe juez ramo ko mburuvicha guasu pèva oisãmbyhývo tetã don Juan Antonio Escurra. Omenda kuñakarai Adela Lima ndive, omanóva 7 jasyporundy 1928 jave, ñembyasýpe oiko umi àra ohasávape. Emiliano, osẽ actividad pública-gui ha upéicha omano tetã Paraguáigui ha'e ohayhuetèva, ha'e niko orekóva peteĩ óga, Estados Unidos gotyo ha upépe, 18 jasypa 1934 ára jave.

Tetã ñesãmbyhy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Ha'e mbohapy jey Mburuvicha Tetãme. Ojeiporavo rire vicepresidente de la República, omoirũ, mokõiha tembiapópe, mburuvichakuèra Benigno Ferreira ha José P. Guggiari. Okúi rire tetã ñesãmbyhýgui Ferreira upe golpe de estado oikova'ekue 2 jasypokõi ary 1908 jave, González Navero ojupi 8 jasypokõi upe arýpe voi mburuvicha provisional ramo. Omoañetévo periodo constitucional, ome'ẽ don Manuel Gondra-pe upe 25 jasyporundy 1910 jave.

Ohejávo kóva tetã sãmbyhy ohejàva ijapyka guasu, mokõi jasýnte, apañuãime ojeiko tetãme ha ojepytaso anarquía ogueraháva pya'eterei jey presidencia provisional de la República-pe, kóva oiko 22 jasyapy 1912 jave. Jasy ohasa riremínte, 15 jasypoapy 1912 jave, ome'ẽ upe mando karai presidente constitucional Eduardo Schaerer, péicha oñepyrũvo periodo presidencial-kuéra ñemboguata. Mbohapýha ha ipahàpe oike jey presidencia de la República ramo, oimévo presidente José P. Guggiari orrenunsia ho'áva hese tukumbo hetiaterei mitãrusu omanógui péva hín ape ojekuaàva ha oñembyasýva oikova'ekue hese juicio político káso 23 jasypápe oikova'ekue ary 1931, ojukauka va'ekue umi temimbo'épe. Omotenondévo mokõiha jey tetã sãmbyhy oguahẽ ichupe py'aguapy tetãme, upéva mokõi ary pukukue ojeipyso guerra civil, ojeheróva.

Gabinete omyakãva ha'eva'ekue: Relaciones Exteriores, Doctor Félix Paiva; Interior-pe, don Eduardo Shaerer; Hacienda, Doctor Jerónimo Zubizarreta (ichugui osẽ canciller ha defensor soberanía nacional); Justicia, Culto e Instrucción Pública-pe, Doctor. Manuel Franco ha Guerra y Marina, don Manuel Gondra.

Hembiapo Tetã rehe[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Umi tembiapo ojapóva gobierno jave omopyenda Escuela Naval de Mecánicos, amnistía delitos políticokuèra rehe, Código Rural promulgación, he'i ñemoarandu ndojehepyme'ẽ va'erã avavépe ha upéicha oñemohenda mbo'ehao àra rupi, enseñanza primaria gratuita y obligatoria, omomba'apo ferrocarril tàva guasu Concepción gotyo ha omoheñói municipalidad tavusu jerère tetãme; upéicha, heta represión política oñembotývo umi periódico ojeguerekóva umi àrape. Tetã pyahu oime va'ekue Congreso Internacional de Enseñanza Artística, oñemotenondéva Desde Alemania-pe, oñeasigna $ 2800 oro sellado, delegación oipytyvõtáva Congreso de Estudiantes Americanos-pe, Lima (Perú)-pe ha oñenombra mbo'ehára J. Inocencio Lezcano ha José del Rosario Ayala péva Consejo Nacional de Educación. Oñemosarambi Cuerpo de Bomberos ha Guardia de Seguridad péicha oñemopyendaa Escuela Naval de Mecánicos.

Oguahẽvo 1 jasypo 1912, odispone reorganización fuerzas armadas, oikéva, en calidad de subteniente umi tavaygua: Emilio Pastore, Alfredo Mena, Carlos J. Fernández, Blas Miloslavich ha Nicolás Delgado. Ko'ã árape, ojerresolve oike haguã Rolando Ibarra grado de capitán-pe, ha 11 jasypoteĩme upe arýpe ojeporavo edecán primer magistrado-pe. Omoheñói Banco Hipotecario; opavimenta tape, avei, heta calleoĩva tavaguasúpe ha ojapo peteĩ prueba adokinádo yvyrágui calle Palma, Alberdi ha 14 de Mayo ári. Onombra ñepyrũ.Umi Intendente Municipalkuérape umi táva ha'eháicha Villarrica, Pilar, Encarnación ha Concepción; omopu'ã peteĩ mercado de abasto pyahu, péva calle Palma ári ha oinaugura Museo de Bellas Artes de Juan Silvano Godoy.

Las letras y las arte tuvieron un importante apoyo por parte del gobierno, se creó el Museo de Bellas Artes; se realizó un aporte para la instalación de una Academia de Bellas Artes. También se otorgó una beca a Andrés Campos Cervera (Julián de la Herrería) para que realice sus estudios en Canadá, a Eusebio A. Lugo, Guillermo Molinas Rolón y Eduardo Galindo de Arrascaeta. Hubo puestos auxiliares para los músicos Agustín Barrios y Ampelio Villalba. Periodismo, omoheñói "El Nacional", 1 jasykõi 1910 jave ha péva oñemoherakuã poteĩha revista ha poapy kuatiahaipyrépe.

Hembiasa Política-pe[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Don Emiliano omýi katuete políticamente ko sector "radical" liberalismo-pe. Omotenonde magistratura judicial ha péicha osẽ kuri chugui Mburuvicha guasu del Superior Tribunal de Justicia ára 28 jasypateĩ 1890 jave ois0Òmyhývo tetã gobierno González. Jasykõime 1895 oike asamblea unificada-pe omyakãva Benigno Ferreira. Oimeva'ekue Partido Liberal ndive, oreko peteĩ banca Parlamento-pe ha 19 jasypakõime 1904 jave omopyenda gabinete Juan B. Gaona, hendive ministro de Hacienda ramo omoañete upe función oisãmbyhývo tetã Dr. Báez, orrenunsiáva 28 jasyrundy 1906 omoirũvo Ferreira ikandidatura. Upéingo derrocamiento-gui ohasa omotenodne Ejecutivo, 4 jasypokõi 1908 jave, jepénte 31 jasypakõime omonéĩ formalmente Don Benigno rrenunsia. Oje'eva'erã don Emiliano firma ojeguereko peteĩ acta fundacional del Centro Democrático-pe ha ndaipóri manifiesto 4 jasypokõi 1908-pe, oñepyrũva don Albino Jara ha omboty don Adolfo Riquelme.


Tenondegua:
Benigno Ferreira
Presidente de Paraguay
1908-1910
Riregua:
Manuel Gondra