Ginéa

Vikipetãmegua
(Ojegueraha jey Gynéa guive)
Tavakuairetã Ginéa
Ginéa


Poyvi

Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Travail - Justice - Solidarité
(hyãsiañe'ẽme: «Mba'apo - Tekojoja - Jekupyty»)
Tetã Momorãhéi: Liberté
(hyãsiañe'ẽme: «Tekosãso»)
Tavusu
(ha táva tuichavéva)
Konakri
Ñe'ẽ tee Hyãsiañe'ẽ (tee)
Tetãygua réra Gineagua
Tekuái reko Tavakuairetã mburuvicharapépe
Tendota
Sãmbyhyhára peteĩha
Mamady Doumbouya
Tetã Amandaje Asamblea Nacional de Guinea
Sãso
- arange
Hyãsia pegua
2 jasypa ary 1958
Yvy apekue Ñemoĩha 79.º
 • Opaite 245857 [1] km²
 • Y (%) Imichĩeterei
Tembe'y 3399 km
Y rembe'y 320 km
Yvyty yvatevéva Monte Nimba
Ava hetakue Ñemoĩha 74.º
 • Hetakue 11 628 972 hab.
 • Typy'ũ 47,3 hab./km²*
PIB (PPA) Ñemoĩha 149.º
 • Opaite (2016) US$ 16.214 sua
 • Per cápita US$ 1.394
IDH (2015) Decrecimiento 0,414[2] (183.º) – Ivai
Viru Franco guineano (GNF)
Ára GMT
 • Arahakúpe ndorekói
ISO Jehero 324 / GIN / GN
Tetã renda tee Ñandutíme .gn
Tetã pumbyry papapy +224
Tetã puhoe papapy 3XA-3XZ
COI Jehero GUI
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Ginéa, héra tee hína Tavakuairetã Ginéa (hyãsiañe'ẽme: République de Guinée), ha sapy'apy'a hérava Ginéa-Konakri oñembojuavy hag̃ua umi tetã ambuégui, upe tetã ijykegua Ginéa Mbisáu ha Ginéa Ekuatógua, ha'e peteĩ tetã hekosãsóva Áfrika kuarahyreiképe, ymaguare ojeikuaa ku tetã Ginéa Hyãsiagua réra ramo. Ijerére ojejuhu pe tetã Ginéa Mbisáu ha Senegal yvate gotyo, Mali yvate ha yvate kuarahyresẽ ngotyo, Marfil Rembe'y ñemby kuarahyresẽ ngotyo, Livéria ñemby gotyo ha kuarahyreike gotyo ojejuhu Sierra Leona.

Ginéa oñemohenda poapy tetãvore rehe ha umíva oñemohenda jey 33 táva.[3] Konakri ha'e Ginéa itavusu.

Umi 10.000.000 Ginéa retãygua oiko 24 te'ýi ymaguare guive oñombojuavýva. Umi te'ýi tuichavéva ha'e n´ko, amo 40 % Ginéa retãygua pegua, te'ýi fula, amo 30 % ha te'ýi susu, amo 20 %. Ginéa ha'e tetã haimete oĩmbáva Islã rapépe (85 %) ha Ginéa ñembýpe, umi ka'aguy guasúre, ojejuhu heta oĩva Hesu rapépe avei.

Ginéa ijapekuére heteite kuarepoti porã oĩ, itaju ha itavera. Oñeñemúnte koga'a ha opaichagua kuarepoti oñemosẽva yvýgui.[4] Ginéa hína ne'ĩra oñemoporãite, Ginéa retãygua oiko mboriahúpe (amo 60 % Ginéa retãygua pegua).

Hyãsiañe'ẽ ha'e Gynéra retã ñe'ẽ tee ha ñe'ẽ ojeipuruvéva mbo'ehaópe, tetã rekuái atyvetépe, ñemomarandúme ha ambuéva. es la lengua oficial de Guinea y es el lenguaje más usado en las escuelas, la administración, los medios de comunicación y las fuerzas de seguridad. Oñeñe'ẽramo jepe peteĩ ñe'ẽ ambuéva opaite 24 te'ýi imbytépe.

Ginéa retãme oiko upe mba'asy isarambíva évola 2014 pegua, Livéria ha Sierra Leona ndive, amo 4500 tapichakuéra omano ã mbohapy retãme.[5]

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. CIA. «Guinea - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 4 de enero de 2017.
  2. Informe sobre Desarrollo Humano 2016 Consultado el 8 de julio de 2017
  3. División administrativa de Guinea Consultado el 17 de agosto de 2016
  4. West Africa Import Export. «Import Export Sales Guinea Conakry: Shipping & Trade Leads Guinea ConakryArchive copy». Archivado desde el original, el 2014-12-132010-11-05. Ojehechákuri árape: 2018-01-262018-01-26.
  5. OMS (17 de octubre de 2014). «Situation report update - 17 October 2014» (en inglés). Situation reports: Ebola response roadmap. Ojehechákuri árape: 18 de octubre de 2014.

Joaju[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]


Áfrika

Angola | Arhélia | Cháde‎ | Ehíto | Erityréa | Eswatini | Etiopía | Gámbia‎ | Gána | Gavõ‎ | Ginéa | Ginéa Ekuatogua‎ | Ginéa Mbisáu‎ | Jimbúti‎ | Kamerũ | Kávo Véyde‎ | Kéña‎ | Komóra‎ | Lesóto‎ | Livéria‎ | Lívia | Maláui‎ | Mali | Mandagaka | Marfil Rembe'y‎ | Marruéko‎ | Maurísio‎ | Mauritáña‎ | Mosambíke | Mbenĩ‎ | Namívia‎ | Nihéria | Níher‎ | Rruánda‎ | Sámbia | Santo Tome ha Príncipe‎ | Séichele‎ | Senegal | Siérra Leõ‎ | Simbávue | Somália | Sudano | Tavakuairetã Kóngo | Tãsáña | Tetã Jekopytyjoja Kongo | Tetã Mbyteafrikagua | Tógo | Tunísia | Ugánda | Votusuana | Vukína Fáso | Vurundi | Yvyáfrika‎ | Yvy Sundã