Mangapy
Mangapy (karaiñe’ẽme: fútbol) ha’e peteĩ ñoa’ãngatu oñembosaráiva mokõi atyporavopyre ndive, mokõive oguerekóva 11 ñembosaraihára ha 4 tekojojahára oñangarekóva ñembosaráire.
Mangapy ojejapo Ingyatérra-pe, sa'ary XIX mbytépe. Mangapýpe oje’e avei húvol (oúva ingyaterrañe’ẽgui football), ha vakapipopo ñembosarái.
Ko ñoa’ãngatúpe oñemongu’eva’erã peteĩ manga ñu oñembosaraihápe, jyva ha po jeipuru’ỹme, ha oñemohendava’erã pe manga nde rovajára rokẽme, hérava yvyrapã (arco), ojejapórõ upéva, oje’e ojejapo hague peteĩ gol, ingyaterrañe’ẽgui, goal. Yvyrapãhára añónte ikatu opoko manga ijyva ha ipópe.
Ary 1930 guive, FIFA ojapo pe Mangapy Tembiesarái Yvypavẽ (hérava avei Mundial de Fútbol), irundyrundy ary ohasávo. Upépe opa tetãnguéra oñembosarái mangapy peteĩ osẽ hag̃ua pu’akáva.