Véyhika

Vikipetãmegua
Tavetã Véyhika
Tetã oĩva Európa Joajúpe


Poyvi

Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Eendracht maakt macht
L'union fait la force
Einigkeit macht stark
(«Joajuhápe ñanembarete»)
Tetã Momorãhéi: La Brabançonne
(en español: «La Brabanzona»)
Tavusu Vuruséla
Táva tuichavéva Vuruséla (aglomeración)
Amberes (municipio)
Ñe'ẽnguéra Neelándañe'ẽ, Hyãsiañe'ẽ, Alemañañe'ẽ ha valõ ñe'ẽ (regional)[3]
Tetãygua réra Belga
Tekuái reko Porokuái peteĩme tetã ñembyatypyrépe ha amandajerapépe
 • Mburuvichavete Felipe Véyhika pegua
 • Sãmbyhyhára Tenondegua Alexander De Croo
Tetã Amandaje Parlamento Federal de Bélgica
Sãso
 • Oguerosapukáivo
 • Oñemoañetévo
 • Jekupytyha Lóndyre pegua
Tetãnguéra Yvýi pegua
4 jasypa 1830
20 jasypakõi 1830
19 jasyrundy 1839
Yvy apekue Ñemoĩha 135.º
 • Opaite 30 528[1] km²
 • Y (%) 6,20
Tembe'y 1297 km[1]
Y rembe'y 66,5 km[1]
Yvyty yvatevéva Signal de Botrange
Ava hetakue Ñemoĩha 80.º
 • Estimación 11 550 039 hab. (2021)[2]
 • Hetakue 11 522 000 hab. (2021)
 • Typy'ũ (est.) 377 hab./km²*
PIB (PPA) Ñemoĩha 38.º
 • Opaite (2018) US$ 550 664 sua[3]
 • Per cápita US$ 48 258[3]
PIB (nominal) Ñemoĩha 25.º
 • Opaite (2021) US$ 562 229 sua[3]
 • Per cápita US$ 49 272[3]
IDH (2020) Crecimiento 0,931[4] (14.º) – Iporãite
Viru Euro
Ára CET (UTC +1)
 • Arahakúpe CEST (UTC +2)
ISO Jehero 056 / BEL / BE
Tetã renda tee Ñandutíme .be, .eu
Tetã pumbyry papapy +32
Tetã puhoe papapy ONA-OTZ
Tetã aviõ papapy OO
Mba'yrumýi papapy tee B
COI Jehero BEL
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Véyhika, héra tee Tavetã Véyhika, ha'e peteĩ umi mokõipa poteĩ tetã hekosãsóvagui oĩva pe Európa Joajúpe. Ojejuhu Európa vore yvate kuarahyreikeguápe. Ijyvy apekue hína 30.528 km²[1] ha oiko ijyvýpe amo 11 550 039 tapicha, ojeipapaháicha 2021 aja.[2] Itavusu ha pe táva tuichavéva, ojoajúrõ umi táva ijykeguáre, niko Vuruséla ha pe táva orekovéva tapichakuéra niko Amberes.[5]

Ko tetã iñe'ẽ tee mbohapy hína: 57 % Véyhika retãyguágui, tuichaitépe Flandes rekohágui, oñe'ẽ Neelándañe'ẽ, upe aja oĩ 42 % oñe'ẽva Hyãsiañe'ẽ (Valónia rekohápe, ñemby gotyo, ha Vuruséla-Tavusu Rekohápe, iñe'ẽ tee mokõiva ojehecha meméva umi oñe'ẽkuaáva Hyãsiañe'ẽ). Sa'ive 1 % Véyhika retãyguágui oiko oñe'ẽhápe Alemañañe'ẽ, ko tetã kuarahyresẽ ngotyo oñomohembe'yhápe Alemáña rehe.

Ára Mbytegua opami guive saro'y XVII oñepyrũmi meve, ko tetãre heta ojehecha umi oñemukuaáva ha umi iñarandupy opaichagua. Saro'y XVIII oñepyrũmi guive oiko peve pe Véyhika ñepu'ã 1830 aja, oiko ko tetãgui oñorairõitereihápe, heta tetã mbarete Europagua oñorairõ ijyvy apekuépe, upévare ojehero ko tetã upe aja "Európape oñorairõhápe".[6]

Ko tetã oĩ umi omoheñóiva Európa Joaju apytépe, ha heta Európa Joaju remimoĩmbyre ojejuhu ko tetãme, upéicha avei oĩ ambue temimoĩmbyre imba'eguasuitéva ha hóga guasu oĩ ko tetãme, techapyrã pe OTAN.

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 CIA. «Bélgica - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Archivado desde el original, el 11 de febrero de 2017. Ojehechákuri árape: 8 de febrero de 2017.
  2. 2,0 2,1 «BEVOLKINGSCIJFERS PER PROVINCIE EN PER GEMEENTE OP 1 JANUARI 2018» (1 de enero de 2018). Ojehechákuri árape: 26 de septiembre de 2018.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Fondo Monetario Internacional (abril de 2018). «Report for Selected Countries and Subjects» (en inglés). World Economic Outlook Database, April 2018. Ojehechákuri árape: 26 de septiembre de 2018.
  4. "Human Development Index (HDI)." Programa de las Naciones Unidas para el Desarrollo (PNUD).
  5. Ojeipapaháicha 2017 aja, ko táva añónte oreko 521 216 tapicha. Ojoajúrõ Amberes umi táva ijykeguáre ohupyty 1 250 000 tapicha, upéicha Vuruséla ituichave. Bevolkingscijfers op 1 januari 2018: Belgisch staatsblad 19/02/2018 pagina 13744-13750
  6. «Économie générale de Belgique». Affaires étrangères, Commerce extérieur et Coopération au Développement. Archivado desde el original, el 7 de diciembre de 2006. Ojehechákuri árape: 24 de noviembre de 2006.

Joajuha[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]


Európa

Alemáña | Andorra | Aservaijã | Ayméña | Áuteria | Aváña | Avekásia | Chekía‎ | Chípere | Elovákia | Elovéña | Epáña | Etóña | Georgia | Gyrésia | Hĩlándia‎ | Hungyria | Hyãsia‎ | Irilánda | Itália‎ | Ilándia | Kosovo | Kyoásia | Letóña | Liechytenteĩ‎ | Lituáña | Luxemburgo | Yvate Masendóña | Malta | Mónako‎ | Montenégyro‎ | Moyndávia‎ | Noruéga | Ndinamáka | Polóña‎ | Poytuga‎ | Rrumáña‎ | Rrúsia‎ | San Maríno | Sévia | Suésia | Suísa | Táva Vatikáno | Tavetã Joaju | Tetãnguéra Yvýi | Tuykía | Ukyáña | Véyhika | Vielorrúsia | Vónia ha Hesegovína | Vugária