Kuatia Ñepyrũha
| Tereg̃uahẽ porãite Vikipetãme, opaite tembikuaa hekosãsóva renda, opavave ikatúva ohai.
|
Poytuga, ojeikuaa hekóva Tetã Poytuga ramo, (Poytugañe'ẽme: República Portuguesa; oje'éva [rɛ'publikɐ puɾtu'gezɐ] térã [ʁɛ'publikɐ puɾtu'gezɐ]; mirandañe'ẽme: República Pertuesa), ha'e peteĩ tetã hekosãsóva oĩva Európa vore kuarahyreikeguápe, amo Yvyapy Ivéria-pe, itavusu ha'e Lisimbã, Poytuga oguereko avei ambue tenda hekosãsomíva Áfrika vore yvateguápe ha Paraguasu Atlántiko-pe.
Ijerére ojejuhu yvate ha kuarahyresẽ ngotyo Tetã Epáña, ha ojejuhu ñemby ha kuarahyreike gotyo paraguasu Atlántiko. Áfrikape oĩ pe ypa'ũ aty hekosãsóva hérava Madeira. Oĩ avei pe ypa'ũ aty hekosãsóva Asóre, ojejuhúva yvate paraguasu Atlántiko-pe.
Poytuga réra ikatu ou táva Oporto réra ymaguarégui, latinañe'ẽme héra niko «Portus-Galliae» —he'iséva ygarupa Gália pegua, ygarusu Gália pegua oho katui va'ekue ko ygarupa rehe— térã Poytuga réra ikatu ou «Portus Cale»-gui.
- 1536.— Omano Ana Bolena, Ingyatérra mburuvichavete rembireko.
- 1912.— Omano Marcelino Menéndez Pelayo, haihára ha polítiko Epáña megua.
- 1914.— Heñói Max Perutz (ta'angápe), kímiko Tavetã Joaju pegua ijypykuéva Áuteria pegua. Jopói Nobel kímikape 1962 jave.
- 1919.— Mustafa Kemal Atatürk oho Samsun-me omopyenda hag̃ua Turykía Retã Ñemongu'e, ani hag̃ua oñemboja'opa Mburuvi otománo yvykuéra Ñorairõ Guasu Peteĩha riremi, upéicha oñepyrũ Turykía Sãso Ñorairõ.
- 1971.— La nave espacial no tripulada soviética Marte 2 se convierte en el primer artefacto humano que llega a la superficie de Marte.
- 2004.— Omano Elvio Romero, ñe'ẽpapára Paraguái pegua.
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩ ñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendáva internet-pe wiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umi tekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãi Creative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramo tekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu, reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".
Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.
| Tembiapokuéra ambuéva | ||
|
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
| ||
