Mba'ehekove'ỹva

Peteĩ itapytãũ (amatista), itavera osẽva ko mba'ehekove'ỹvagui hérava itara'ỹi (cuarzo).

Mba'ehekove'ỹva térã mba'ehekotee'ỹva ha'e mba'ereko heñói ijeheguíva yvy ha yvyguýpe ojehechakuaáva peteĩ ñembojoaju kímiko teéva ramo. Jepivénte hatã ha ivera, ndaha'éi peteĩ ita (ha'éva mba'ehekove'ỹva ha ambuéva jehe'a, ndaha'éiva ñembojoaju kímiko tee)

Ojeikuaa yvy ape ári oĩha hetave 5300 mba'ehekove'ỹva opaichagua, akóinte ojejuhuve ha ojeikuaave mba'ehekove'ỹva, amo 50 térã 80 ary ha ary. Umi eleménto kímiko yvýpe oĩva ojoajúvo ha ojoparávo omoheñói ko'ã mba'ehekove'ỹva. Kuarepotiatã (térã silísio) ha tatarapo (oxígeno) ojapo amo 75 % opaite yvy apekuégui, upévare ojehechave umi kuarepotiatã mba'ehekove'ỹva térã silikáto, umíva niko ojapo 90% yvy apekuégui.

Mba'ehekove'ỹva ojeikuaa upéicha:

1. yvy mba'e tee, ndaikatúi yvypóra ojaporaẽ;
2. hatãmi ha oĩmbaite va'erã ndahakuitéirõ ha ndaro'yitéirõ aja;
3. ojeikuaa va'erã hekopy kímiko peteĩ apo mbo'eha rupive (fórmula química);
4. ndaikatúi heñói mba'e oikovévagui (abiogénico);
5. oĩmbaite va'erã hendaitépe hi'átomo kuéra.

Umi mba'ehekove'ỹva ojeikuaavéva apytépe oĩ:

• Juky
• Itara'ỹi (cuarzo), kóvagui osẽ ágata ha itapytãũ (amatista)
• Itatĩpara (jaspe);
• Itaveraite;
• Ópalo;
• Topásio;
• Verílo, kóvagui osẽ itarovy (esmeralda).

Joajuha

• Wikimedia Commons oguereko ta'ãnga Mba'ehekove'ỹva reheguaCommons.