Eho kuatia retepýpe

Torres Gemelas ojeitypárõguare, 11 jasyporundýpe

Vikipetãmegua

TORRES GEMELAS OJEITYPÁRÕGUARE, 11 JASYPORUNDÝPE

Ary 2001, 11 jasyporundýme red yihadista Al Qaeda, oñemomba’e irundy aviõnguérare oraháva ipype heta ava, oity hag̃ua irundy tendápe ha’ekuéra oiporavómava upe áramboyve, nomomba’éi mba’eve ha mavavépe, péicha ojuka hikuái upérõ 3000 ava ha 6000 opyta vai, oitypa World Trade Center, Nueva York-pe, Pentágono oĩva Estado de Virginia avei heta mba’e ojoka, oity ha ojekáva. Ko oikóva ombohape ñorairõ Afganistán-pe ojejapóva uperire, Estados Unidos ha oñemoĩva ijykére ohero ko ñorairõme “Guerra contra el terrorismo”.Upe red yihadista Al-Qaida-ygua oĩ 19, oñemboja’óva irundy secuestradores atýpe, aty peteĩteĩme oĩ ombovevekuaáva aviõ. Ko mba’e vaiete oikóva’ekue ojehero 9-11, péicha ojeikuaa heta tetã rupive.

Irundy aviõnguérare oñemomba’e ohórõ estado de Kalifórnia gotyo Aeropuerto Internacional de Boston, Aeropuerto Internacional Washington-Dulles ha Aeropuerto Internacional Libertad Newark-pegua. Umi irundy aviõnguéra ohóva’erã estado de Kalifórnia gotyo, mbohapy Los Ángeles gotyo ha irundyha San Francisco gotyo, upévare henyhẽte combustible 91.000 litros ha 65.455 kg ogueraha. Umi mokõi raẽteve oike mokõive Torres Gemelas World Trade Center rehe, mbohapyha ho’a Pentágono-pe Condado de Arlington naimombyrýiva Washington DC-gui ha irundyha ho’a peteĩ ñúme Shanksville Pensilvania-pe.

Heta ava ohóva ipype ha tripulación-pegua ohenói celular rupive, omombe’úvo oĩha heta ava aviõ ryepýpe oñemomba’éva hese. Oñehendu jeyjey oñemombe’úva’ekue, ha umi ava oñemomba’éva’ekue aviõnguéra rehe ojuka azafata, peteĩ ava oimerãéva térã peteĩ piloto-pe. Avei oje’e oipuru hague peteĩ spray ombopyta hag̃ua opavave cabina primera clase-pe. Avei oje’e oñemongyhyje hague opavavépe oje’évo ichupekuéra oĩha peteĩ mba’eokapúva aviõ ryepýpe, ág̃akatu American Airlines 77-pe upéva ndojejapói. Ojeguerovia japúnte hague upe oje’éva.

Aviõ irundyhágui ojejuhu caja negra, ojehechakuaa upépe avakuéra ohóva aviõme oikuaávo ambue aviõnguéra oike hague umi Torres Gemelas rehe, oñorãirõ hendivekuéra ha upémarõ umi oñemomba’éva’ekue aviõ rehe omomỹi aviõ omondýi hag̃ua chupekuéra. Upéima Al Qaeda myakãhára Khalid Shaikh Mohammed he’i pe aviõ ho’ava’erã kuri Congreso Estados Unidos-pegua ári.

Ko’ã mba’e vaiete omongyhyje joaite Estados Unidos-yguápe. Upe ára marandu oñehendúva ha ojehecháva iñambue ojoehegui, ndojeikuaavéima mávapa añetegua.

Matilde Galeano (ñe’ẽasahára) Marandu: wikipedia