Ayolas
| Ajólas Ayolas | ||
|---|---|---|
| Tetã |  Paraguái
| |
| Tetãvore | Misiones | |
| Távayguakuéra | 16 921 ava | |
| Ape távagui | 1060 km² | |
| ISO | ||
| Yvatekue | 45 m | |
| Koordinasion | ||
Ayolas tenda Paraguaigua opytáva Misiones departamento pe, ymave ojeikuaava’ekue "Korateī" ha "San José mi" ramo.
Héra tee
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ko táva oñembohéra péicha ojegueromandu’aháre Juan de Ayolas pe, Pedro de Mendoza pytyvõha, heñói va'ekue Puerto la Candelaria, táva ko’ág̃a hérava Fuerte Olimpo, ysyry Paraguay ári. Oje’e ypykuéra Chakoygua ojuka hague chupe, okañyete rupi avave oikuaave’ỹme chugui mba’eve.
Yvykuaa
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ayolas opyta yvy gotyo tetãpýpe, ag̃ui ete táva Santiago de Misiones, San Juan Bautista ha San Ignacio gui. Ha’e peteĩ táva hetahápe pirakutuha, opytáva 310 km Paraguaýgui, ysyry Parana rembe’ýpe.
Ararova
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Arahakúpe hakukue og̃uahẽ 39 °C, araro’y aja katu ho’ysãngue ohupyty 0 °C. Ary pukukue oñemombytéramo hakukue 21 °C rupi.
Demografía
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ayolas pe oiko 15 219 tapicha, umíva apytégui 7 749 kuimba’e ha 7 470 kuña. Okaháre oĩ 10.851 tapicha ha pe tavaitépe katu, 4 368; péicha jahecha ko táva oĩha irundyhápe tapicha retakuépe departamento-pe, San Ignacio, San Juan Bautista ha Santa Rosa rire.
Hekoasakue
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Táva “Ayolas” ofunda 1840 karai Patricio Aquino, José Gaspar Rodríguez de Francia ojerure rupi chupe.
Ayolas-pe opyta Entidad Binacional Yacyretã. Kóva oñemopu’ã aja oñemohenda pe táva ikatu hag̃uáicha mba’apoharakuéra hóga “Mil Viviendas” ha “Villa Permanente”.
Ko distrito ojekuaa mombyry “Fiesta Nacional del Dorado” rupi.
Ekonomia
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ajolas-guakuéra omba’apo mymba ñemongakuaa ha mba’e jehepyme’ẽme; avei pirakutúpe.
Mba’éichapa oñeg̃uahẽkuaa upépe
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ayolas-pe oñeg̃uahẽ peteĩ ruta hũ osẽva Ruta I “Mcal. Francisco Solano López”-gui, Santiago rire.
Turismo
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ko távagui ag̃ui ete opyta represa hidroeléctrica de Yacyretã, ("país de la luna") hi’ag̃ui rupi opyta peteĩ y pa’ũ tekoha ndaijojaháiva Paraguáipe. Ojeikuaave ka’aguy Arary ha heta yvyku’i ypererĩ ári ojeipysóva. Ko represa ome’ẽ tembiapo heta tapichápe ko távaygua ha avei ijerereguápe; péva kuri paraguaigua ha argentina pegua rembiapokue.
Ayolas pe oĩ peteĩ oñembohérava Museo Arqueológico ha oguereko heta mba’e ojejuhuva’ekue upe jere rehe, umíva apytépe oĩ urna funeraria ypykuéra upe rupiguare mba’ekue ha avei ojehechaukahápe mymba ha ka’avo upe rupi gua.
Ayolas táva iporãitereíntema pirakutuharakuérape g̃uarã, oĩ rupi hi’ysyrýpe pira neporãva: vóga, piraju, suruvi ha ambue pira upe rupi gua. Playa Korateĩ pe katu, ha San Josemíme heta tapicha opavave tetãgui oho ohasa arahaku aja.
Tupão San Josemíme, oĩ peteĩ Tupãsy Maria henyhẽva kapi’ígui, ou va'ekue yma jesuita kuéra gui oīro guare.
Jasyporundýpe oñembosako’i Festival del Arary, ojejapóva Teatro de las Mil Viviendas pe, ohohápe ohechauka ikatupyry artista Paraguái ha Argentina gua.
18 km Villa Permanente gui, opytáva Ayolas pe, ojejuhu peteĩ yvy guasu orekóva 100 hectárea, oĩhápe mymba opaichagua oikove ha ikatu hape oñemoña hikuái; péva héra Refugio de Atingy. Ko tenda mymba kuera oñemo’ãháre oñangareko Entidad Binacional Yacyretã, 1982 guive. Oĩ tapicha oisãmbyhýva umi tape po’i rehe mbohupa ohóvape. Umi mymba upe jere rehe guare oñeimo’ã ha oñeñongatu ikatu hag̃uáicha ojekuaauka ha oñemboguata programa oñemoñaña mbotávo péicha sãso’ỹme mymba omamombakuaáva.
Referencias
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- Geografía Ilustrada del Paraguay, Distribuidora Arami SRL; 2007. ISBN 99925-68-04-6
- Geografía del Paraguay, Primera Edición 1999, Editorial Hispana Paraguay SRL