Eho kuatia retepýpe

Irundykejojaty

Vikipetãmegua
"Háke máte", opávo irundykejojaty ñeha'ã.

Irundykejojaty niko peteĩ mesa'i ñembosarái mokõiva oha'ã, oñepyrũ oñemoĩvo 16 ta'anga'i peteĩ mba'epe ijyke irundýva ári,[1] mba'epe apekuére oĩ 64 irundykejoja. Hekópe mokõiva oñombohováirõ ko ñeha'ãme, ojehechakuaa irundykejojaty niko peteĩ jetepyso.[2]

Oñembosarái va'erã peteĩ mba'epe ijyke irundýva oñemboja'óva 8×8 irundykejoja rehe, peteĩ imorotĩva ha ambue hũva, umi 64 irundykejoja ári ikatu oĩ umi 16 ta'anga'i. Mayma ha'ãhára ijyképe oĩ 16 ta'anga'i: peteĩ ruvicha, peteĩ kuñaruvicha, mokõi pa'i, mokõi kavaju, mokõi óga yvate ha poapy ñorairõhára. Umi ha'ãhára ohupytykuaa «oityrã» ruvicha ambuéva. Upévare ha'ãhára omoĩ va'erã tesaparápe upe irundykejoja ojejuhuhápe ruvicha, ha'ãhára ambuéva ndaikatúirõ ojoko hese, ndaipu'akái ha oiko pe háke máte (ho'a ta'anga'i ruvicha) ha upéicha opa.


FIDE Campeon Mundial de Ajedrez-pe [3]

[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Ary 1886-pe, heta aty Tetã peteĩ reko Amérikagua pegua oñembojoaju omohenda hag̃ua peteĩ ñeha'ã mokõi ohalãva ojehecharamovéva upe jave: Wilhelm Steinitz ha Johannes Zukertort. Oñemocherakuãve haguã ko aty, ojehchakuaáta pe oganávape "Campeón Mundial" ramo. Steinitz ogana ha upe guive mburuvicha guasu oiporavo desafiante ha omoĩ condición de juego ha financiera.

Steinitz rendaguépe oúta Emmanuel Lasker (1894-1921), José Raúl Capablanca (1921-1927), Alexander Alekhine (1927-1935), Max Euwe (1935-1937) ha jey Alekhine.

Ary 1924 jave, Federación Internacional de Ajedrez (FIDE) oñemopyenda ha oñeha'ã omohenda disputa título, pero oñaha'ãva ndohupytýi intransigencia campeón-kuéra. Ary 1946 jave, Alekhine omanóvo, FIDE decididamente omotenonde iniciativa, ha omoí base selección de candidatos título vacante ha mba'éichapa ojedetermináta umi futuro rival campeón-pe.


Ary-peTéraTetã
1948-1957Mikhail Botvinnik Joaty Soviétiko
1957-1958Vasily Smyslov Joaty Soviétiko
1958-1960Mikhail Botvinnik Joaty Soviétiko
1960-1961Mikhail Tal Joaty Soviétiko
1961-1963Mikhail Botvinnik Joaty Soviétiko
1963-1969Tigran Petrosian Joaty Soviétiko
1969-1972Boris Spassky Joaty Soviétiko
1972-1975Robert Fischer Tetãvore Joapykuéra
1975-1985Anatoly Karpov Joaty Soviétiko
1985-1993Garry Kasparov Joaty Soviétiko
1993-1999Anatoly Karpov Rrúsia
1999-2000Aleksandr Khalifman Rrúsia
2000-2002Viswanathan Anand Índia
2002-2004Ruslan Ponomariov Ukyáña
2004-2005Rustam Kasimdzhanov Uvekitã
2005-2006Veselin Topalov Vugária
2006-2007Vladimir Kramnik Rrúsia
2007-2013Viswanathan Anand Índia
2013-2023Magnus Carlsen Noruéga
2023-2024Ding Liren Chína
2024-.....Dommaraju Gukesh Índia