Eho kuatia retepýpe

Irundykejojaty

Vikipetãmegua
"Háke máte", opávo irundykejojaty ñeha'ã.

Irundykejojaty niko peteĩ mesa'i ñembosarái mokõiva oha'ã, oñepyrũ oñemoĩvo 16 ta'anga'i peteĩ mba'epe ijyke irundýva ári,[1] mba'epe apekuére oĩ 64 irundykejoja. Hekópe mokõiva oñombohováirõ ko ñeha'ãme, ojehechakuaa irundykejojaty niko peteĩ jetepyso.[2]

Oñembosarái va'erã peteĩ mba'epe ijyke irundýva oñemboja'óva 8×8 irundykejoja rehe, peteĩ imorotĩva ha ambue hũva, umi 64 irundykejoja ári ikatu oĩ umi 16 ta'anga'i. Mayma ha'ãhára ijyképe oĩ 16 ta'anga'i: peteĩ ruvicha, peteĩ kuñaruvicha, mokõi pa'i, mokõi kavaju, mokõi óga yvate ha poapy ñorairõhára. Umi ha'ãhára ohupytykuaa «oityrã» ruvicha ambuéva. Upévare ha'ãhára omoĩ va'erã tesaparápe upe irundykejoja ojejuhuhápe ruvicha, ha'ãhára ambuéva ndaikatúirõ ojoko hese, ndaipu'akái ha oiko pe háke máte (ho'a ta'anga'i ruvicha) ha upéicha opa.


FIDE Campeon Mundial de Ajedrez-pe [3]

[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Ary 1886-pe, heta aty Tetã peteĩ reko Amérikagua pegua oñembojoaju omohenda hag̃ua peteĩ ñeha'ã mokõi ohalãva ojehecharamovéva upe jave: Wilhelm Steinitz ha Johannes Zukertort. Oñemocherakuãve haguã ko aty, ojehchakuaáta pe oganávape "Campeón Mundial" ramo. Steinitz ogana ha upe guive mburuvicha guasu oiporavo desafiante ha omoĩ condición de juego ha financiera.

Steinitz rendaguépe oúta Emmanuel Lasker (1894-1921), José Raúl Capablanca (1921-1927), Alexander Alekhine (1927-1935), Max Euwe (1935-1937) ha jey Alekhine.

Ary 1924 jave, Federación Internacional de Ajedrez (FIDE) oñemopyenda ha oñeha'ã omohenda disputa título, pero oñaha'ãva ndohupytýi intransigencia campeón-kuéra. Ary 1946 jave, Alekhine omanóvo, FIDE decididamente omotenonde iniciativa, ha omoí base selección de candidatos título vacante ha mba'éichapa ojedetermináta umi futuro rival campeón-pe.


Ary-pe Téra Tetã
1948-1957 Mikhail Botvinnik  Joaty Soviétiko
1957-1958 Vasily Smyslov  Joaty Soviétiko
1958-1960 Mikhail Botvinnik  Joaty Soviétiko
1960-1961 Mikhail Tal  Joaty Soviétiko
1961-1963 Mikhail Botvinnik  Joaty Soviétiko
1963-1969 Tigran Petrosian  Joaty Soviétiko
1969-1972 Boris Spassky  Joaty Soviétiko
1972-1975 Robert Fischer Tetãvore Joapykuéra
1975-1985 Anatoly Karpov  Joaty Soviétiko
1985-1993 Garry Kasparov  Joaty Soviétiko
1993-1999 Anatoly Karpov Rrúsia
1999-2000 Aleksandr Khalifman Rrúsia
2000-2002 Viswanathan Anand Índia
2002-2004 Ruslan Ponomariov Ukyáña
2004-2005 Rustam Kasimdzhanov Uvekitã
2005-2006 Veselin Topalov Vugária
2006-2007 Vladimir Kramnik Rrúsia
2007-2013 Viswanathan Anand Índia
2013-2023 Magnus Carlsen Noruéga
2023-2024 Ding Liren Chína
2024-..... Dommaraju Gukesh Índia
  1. Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2014). «ajedrez». Diccionario de la lengua española (23.ª edición). Madrid: Espasa. ISBN 978-84-670-4189-7. Consultado el 6 de agosto de 2011. </includeonly
  2. «La Federación Española de Ajedrez es una de las federaciones deportivas españolas reconocidas por el Consejo Superior de Deportes de EspañaArchive copy». csd.gob.es. Archivado desde el original, el 8 de octubre de 20102010-10-08. Ojehechákuri árape: 5 de noviembre de 20102021-08-12.
  3. Campeón Mundial de ajedrez-pe