Isla Puku
| Isla Puku Isla Pucú | ||
|---|---|---|
| Tetã |  Paraguái
| |
| Tetãvore | Cordillera | |
| Távayguakuéra | 7.935 ava | |
| Ape távagui | km² | |
| ISO | ||
| Yvatekue | 120 m | |
| Koordinasion | ||
Isla Puku ha’e peteĩ táva Paraguáigua, oĩva upe tetãvore Cordillerape, opytáva 84 km táva Paraguaýgui.
Toponimia[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ymave ko tetãvore’i hérava’ekue “Ka’aguy Jury”, he’iséva España ñe’ẽme “Boca del bosque”, kóva ha’e oikóre upe ka’aguykukuéra jeitypa (deforestación), ha oiko ichugui peteĩ ka’aguy jere’i, ha kóvagui osẽ héra pyahurã.
Isla Puku oĩ ñane ñe’ẽtéve voi ha he’ise España ñe’ẽpe "Isla Larga".
Clima[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ára ko tetãvore Cordillera ndahakuetei ha katu ndahe’õi avei. Arahakukué 22ºC rupi, árahakúpe ohupyty 39°C ha araro’ýpe oguejy 3ºC peve.
Demografía[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Isla Pucúpe oiko 10.000 tapichakuéra, he’iháicha upe Dirección General de Estadística, Encuestas y Censos ohupytytaha ko ary 2008-pe.
Historia[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Upe 17 jasypo ary 1951-pe ojedeclara va’ekue tetã’iramo (distrito). Ha’e va’ekue peteĩ tenda heta haguépe ka’agukuéra ojeitypa va’ekue, upévare upe héta “ka’aguy juru” oñemo ambue va’ekue Isla Pukúpe, oiko haguére ichugui ka’aguy jere’ínte. Mcal. López itropakuéra reheve ohasa va’ekue ko’árupi upe 17 jasypópe ary 1865 ramo upéramo omyakã va’ekue comandante Victoriano Bernal, umi soldadokuéra rembyremi ojapo va’ekue ñorairõ va’ekue upe Acosta Ñúme.
Santo ára jeguerohory ko’ápe ha’e upe peteĩha ára domingo jasypápe, Tupãsy Virgen del Rosario rérape. Oñepyrũ ko Tupãsy Virgen del Rosario ra’ãnga jegueroguatápe táva rapére peteĩ mba’epu rorypeteĩ bandita ojapoháicha ha avei oñembokatu bombakuéra. Avei ojejapo peteĩ vy’aguasu fiesta social ojehechauka ramohápe hetã mitãkuña porã ha opakukévo katu jahecha kavaju árigua katupyry hechapyrã, banditapu apytépe ojehechaukáva mitãkuña ha mitãrusu katupyry
Economía[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Tapichakuéra Isla Pukúgua omba’apo kokuépe kóga ñeñotỹme ha avei vakakuéra ñemuñáme, upe óga oñeñotỹvéva ha’e petỹ, mandi’o, pakova, narãkuéra rehegua, mandyju, manduvi, avati, kumandakuéra rehegua ha opaichagua ka’avokuéra oñeñotỹva kokue’ípe je’urã ohahárupi. Avei oguereko ñemuha ndatuichaitéiva ha avei empresa-kuéra omba’apóva óga apokuéra reheguápe omba’apohápe peteĩ ogayguakuéra.
Transporte[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ikatú ñaguahẽ ko távape fruta II “Mcal. José Félix Estigarribia” rupi. Ko tapérupi oguata mokõi empresa mba’yruguata rehegua ha’éva Primero de Marzo ha avei Caraguatay, oñemongu’eha tapichakuéra árupigua.
Turismo[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Pukúpe ojejapo turismo ecológico, avei umi turista-kuéra ikatu ou ko’ápe tembiapokuéragui jepytu’urã, ko táva oguereko upevarã ombohupa haguã tapicha oúvape ko’ápe, oĩ hotel-kuéra, hostales ha avei albergue-kuéra, umi oñeñangareko porãitemiha ha’éva po estrella, avei umi ndahepyietéva.
Iporã jaikuaa avei[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Tapichakuéra ko’arupigua ikatu avei ojapo tembiapokukéra vy’arã rehegua umi club-kuéra oĩva ko távape, ha’éva peteĩ Club 19 Mcal. López.
Referencias[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
- Geografía Ilustrada del Paraguay, Distribuidora Arami SRL; 2007. ISBN 99925-68-04-6
- Geografía del Paraguay, Primera Edición 1999, Editorial Hispana Paraguay SRL.
thumb|left|300px|Municipalidad en Isla Pucú