Italiañe’ẽ
Italiañe'ẽ ha'e ko Indoeuropa ñe'ẽ oñeñe'ẽva Italia, ha heta tetã ojereva Italia ha ambue tetã Afrikape. Italiañe'ẽ añete jehai peteĩha sa ro'y X peguare, ha iñe'ẽporã oñepyrũ sa ro'y XII tenda Toskánape, ha mbaretevépe katu sa ro'y XII tenda Sesíliape. Ko ára peteĩháme ojeipuru jehai ñe'ẽjoavy jopara mba'e, ha tetã yvate gotyo, ojeipuru avei oysitáno ha hyãsiañe'ẽ.
Toskána jopara ñe'ẽporã ipoirãitereígui, sa ro'y XIV guive, oñemombareteterei hetãme ha oñepyrũ italiañe'ẽ mbyky pyrenda jehai. Kóva, oñemopeteĩvo Italia (ary 1870-pe), oiko chugui ñe'ẽ tetã sambyhyhárõ ha ojeipuru mbo'ehaópe, upéicha rupi sa ro'y XX mbytére, oñeñe'ẽ oparupiete ha ombogue mberekatu mayma ñe'ẽjoavýpe. Jepeve oĩva, imbarete ñe'ẽjoavykuéra, ogapýpe itenonde, ojehai ñe'ẽporã ha oĩmimi avei tembipuru marandurãme.
Italiano ñe'ẽjoavy ikatu ñambyeja'o mbphapy atýpe: yvategua, toskáno, ha mbye'iguy gotyo. Latinañe'ẽ oñeñe'ẽva opu'ã rapykueréicha mayma yvy jopara ha mombyrýva ojoichugui, ikatu ojoavyeterei ha oñeñe'ẽ ramo nahesakãi he'iséva ojupe. [1]
Mandu'apy
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- Enciclopedia dell'italiano. Treccani. 2010.
- The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. Lengu. 2018. ISBN 978-8894034813. https://books.google.es/books?id=DYynDwAAQBAJ&pg=PA3#v=onepage&q&f=false.
- Linguistica italiana. Il Mulino. 2015. ISBN 978-8815258847.