La Victoria
| La Victoria La Victoria | ||
|---|---|---|
| Tetã |  Paraguái
| |
| Tetãvore | Alto Paraguái | |
| Távayguakuéra | 5.000 ava | |
| Ape távagui | 674 km² | |
| ISO | ||
| Yvatekue | 64 m | |
| Koordinasion | ||
La Victoria (térã Puerto Casado) hína distrito ha tavusu Departamento Alto Paraguái, Paraguáigua, opytáva 674 km yvatévo Paraguaýgui, Río Paraguay rembe’ýpe
Héra tee
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Héra péicha "Empresa Carlos Casado" oĩ rupi pépe, oñefundava’ekue sa'ary XIX, péva ojapo peteĩ tapicha España-gua oikóva táva Rosario-pe.
Ararova
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ko távape hakumeme; arahaku aja ojupi 45 grado centígrado peve, ha araro’y aja katu oguejy 9 grado centígrado peve. Memeve haku 25 grado rupi. Akóinte ojehasa kyve’ỹ puku ha hapykuéri katu ama ndetuicháva.
Yvykuaa
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Opyta yvy karape ndohasáiva 300 metro para guasu ári. Yvy iporã oñeñemitỹ ha mymba oñemongakuaa hag̃ua.
Demografía
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]La Victoria-pe oiko 6.489 tapicha; umíva apytégui 3.304 kuimba’e ha 3.185 katu kuña, he’iháicha Dirección General de Estadísticas, Encuestas y Censos.
Ekonomia
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Tembiapo oguata mbaretevéva ápe ha’e vaka ñemongakuaa. Ymave oĩva’ekue ko’ápe empresa tanino rehe omba’apóva hérava Carlos Casado Ltda.
Empresa tuicháva ko tetãmegua ha’evakue Carlos Casado, fábrica tanino rehe oñemba’apoha. Fábrica jere rehe ojekuaa ijára ha imba’apoharakuéra rogakue, upéichante avei Hotel Puerto Casado tuja.
Hekoasa ha Turismo
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Oñefunda 1889-pe Patricio Escobar oĩramo guare tendotáramo, ymave ojekuaa chupe Ángeles Custodios ramo. Pépe oĩva’ekue Empresa Taninera Carlos Casado, upévare ojehero chupe “Puerto Casado”. Oiko chugui distrito 1973-pe.
Ko ygag̃uahẽha ojeporuva’ekue tropa paraguaya ohóva oñorairõ Guerra del Chaco aja oguejy ha ojupi hag̃ua
Empresa Carlos Casado oguereko jepe 5.000.000 hectárea yvy Chaco Paraguáipe; ko’ág̃a pe fábrica nomba’apovéi. Menonita ha soldado-kuéra paraguaigua oho hague guive ojasuru Chaco Central yvýpe ferrocarril og̃uahẽva 145 km Río Paraguay-gui.
Puerto Casado-pe oĩ tenda hechapyrã Guerra del Chaco ramo guare; umi mononita ova’ypyva’ekue ápe 1920-pe.
Cerro Galván opyta 5 km yvy gotyo tenda ojeheróva “Kilometro 11” gui, kóva yma tren ohóva Casado-pe estación. Ygáva Aquidabán opyta’imi ápe ohokuévo Concepción-pe. Ambue ygáva opytáva ápe ha’e el “Cacique II”, oúva Paraguaýgui ha ohóva Vallemíme.
Cerro Galván-pe ko’ág̃a meve ojehecha ferrocarril riel tujakue. Ko’ápe Emiliano R. Fernández oipyaha ñe’ẽpoty “La Moda” 1926-me. Kóva ha’e estación peteĩha tuicháva ferrocarril Casado pegua.
Ko Ferrocarril ojapoukava’ekue Empresa Carlos Casado oity hag̃ua yvyra, 150 km tapepo’íre, Chaco ruguápe. Upe vía ojepysove km 160 peve; péva oipytyvõ ikatu hag̃uáicha tropa paraguaya ohóva oñorairõ og̃uahẽ umi fortín-pe ojoko potávo Bolivia-guaykuéra jeike mombyry Chaco Yvýpe Guerra del Chaco aja.
Chákope ñorairõ aja ferrocarril tuicha mba’etereíva’ekue oho ha ou hag̃ua soldado, mboka, valara’ỹi, hi’upyrã, mba’yruguata, combustible, pohã ha herido-kuéra.
Estación tuja Kilometro 11, peteĩ óga kakuaa tuja oĩ Carlos Casado ferrocarril tuja ryepýpe; péva tenda ymami guaréma oĩva gueteteri ko’ág̃a meve.
Yvy Estado mba’éva ojehepyme’ẽramo guare sa’ary XIX pahávo, oike pépe empresa Carlos Casado Ltda., ojoguava’ekue 1886-me 3000 legua cuadrada rasami, 5.625.000 hectárea rupi; pe empresa omba’apo yvyra rehe tatino apópe. Tanino oñenohẽ yvyra héra “quebracho” gui ha ojeporu oñembosa’y hag̃ua mymba pire. Ifundahare ra’y, José Casado, ou 1929-pe omboguata hag̃ua upe tembiapoha guasu, ha oiko upépe 1945 peve.
Guerra del Chaco aja pe empresa róga ojeporu taller oñemba’apohápe maquina-kuéra rehe, upéichante avei ojejapo mboka, mba’yruguata motorizado-va, oho mboyve oñorairõ. Ojeporu avei ojajapo hag̃ua inseminación artificial vakakuérare.
1931-me Comando de División de Infantería oñembohóga ko puerto-pe, José Félix Estigarribia omoneĩ ñekuave’ẽ oikóvo chugui Comandante, oikuave’ẽva chupe José P. Guggiari, upéramo ha’eva’ekue Paraguái rendota, ha jasypokõi 1931 pehápe Estigarribia oñembohógama upe távape. Comandante oiko hag̃ua upépe, fábrica jára rogaygua ome’ẽ chupe peteĩ óga, “la Chaqueña”, tuicha ha oñeimeporã kuaahápe, opytáva pe táva mbytetépe.
Emiliano R. Fernández, pyharaiha ha ñe’ẽpapára herakuã mombyrýva , ojeheróva heta jey “poeta norteño”, 1923 rupi oĩ Puerto Casado-pe, ojapo haguépe heta tembiapo, jeyvéramo iñe’ẽpotýre ohai ojapo hague Alto Paraguay-pe.
Artesanía rehe ñañe’ẽramo ja’ekuaa yma 1980 rupi peteĩ tapicha omba’apova’ekue pe empresa-pe oñepyrũ hague ojapo ka’ygua ha’e oiporuva’erã kuarepotitãgui, kóva ojeporu upépe oñeñembohyru hag̃ua tanino. Hembiapokue ojehecharamoiterei ha vokóikema ojejerure chupe ha ijapohára ojapokuévo omyatyrõ hembiapokue ha ojapo modelo ipyahúva ka’ygua ojekay’u ha ojeterere hag̃ua. Ko’ág̃a ojejapo hetaichagua ka’ygua, pevarã ojejerure, ha ojeporu oñeme’ẽ hag̃ua jopói oporomandu’áva Puerto Casado rehe.
Río Paraguay ha Apa ha hetave ysyry michĩvéva upe jere rehegua ojeporu turismo de pesca-ramo.
Jeguata guasu "Ñande Yvyrekávo"
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ñande Yyyrekávo, ojeguata haguépe 600 km rupi Puerto Casado guive Paraguay peve, ojeguatava’ekue 156 km yvy rupi, ojejapóva poteĩ árape, ha upe rire kamiõme. Tapichakuéra upe tavapegua he’i péva jeguata ipukuvéva ojejapova’ekue Paraguáipe yvy tee rehe ojelucha hag̃ua. Ojerure umi tetãygua ojepe’a hag̃ua yvy opytáva pe distrito-pe, Secta Moon-gui
Mba’yruguata
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Upe távape oñeg̃uahẽ Ruta Transchaco, rupi, cruce de los Pioneros, opytáva 409 km Paraguaýgui peve; pégui oĩ peteĩ tape og̃uahẽva Puerto Casado peve; 230 km kuarahy resẽvo, oĩ Ruta Amalia.
Puerto Casado-pe oĩ peteĩ aviõ guejyha aviõ’ípe g̃uarã; pe távape avei oñeg̃uahẽkuaa ygáva rupi.
Referencias
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- Geografía Ilustrada del Paraguay, Distribuidora Arami SRL; 2007. ISBN 99925-68-04-6
- Geografía del Paraguay, Primera Edición 1999, Editorial Hispana Paraguay SRL