Gáucho
Gáucho (karaiñe’ẽme, gaucho)[1] ha’e peteĩ ñe’ẽ ojeiporúva Ñembyamérikape oñembohéra hag̃ua umi avápe oikóva kavaju ári okára gotyo, oñangarekóvo vakáre, ho’u jepi so’o mbichy ha oipuruve vaka pire.[2] Kóva ojepuruite umi tetãnguéra Arahentína, Uruguái, Paraguái, Pindoráma (Rio Grande do Sul), Mborívia ñemby gotyópe (Taríha ha upe Cháko tetãvore Chukisaka pegua)[3] ha Chíle yvy ñemby gotyópe (Tavapehẽ Los Lágos pegua, Tavapehẽ Aisén pegua ha Tavapehẽ Magallanes).
Sapy’ánte avei ojeporu oñembohérante umi ko’ã yvýpe heñóiva, oikoháicha Pindorámame, upépe oje’e Poytugañe’ẽme "gaúcho" ha ojeporu ombohéra hag̃ua umi tetãvore Rio Grande do Sul-pe heñóiva, ojehecha’ỹre kampáñame oikópa térã nahániri.
Kuña gáuchape ikatu ojehero «chína» (kechuañe'ẽgui: mitãkuña, térã kuña),[4] «paisána», «guáina», «gaúcha» ha «prenda».