John Lennon

John Winston Lennon ojekuaavéva John Lennon ramo heñóikuri ára 9 jasypa ary 1940-pe, táva Liverpool, Inglaterra retãme; nazi-kuéra guyrapepo'atã ojapo aja upépe peteĩ ñembokapu Ñorairõ Arapygua Mokõiha jave. Isy herava'ekue Julia Stanley ha itúva katu herava'ekue Fred Lennon, oñaniva'ekue ñorãirõ guasúgui peteĩ ygaratápe ha oguahẽvo Africa yvate gotyo ho'ava'ekue ka'irãime. Isy, Julia, ombohérakuri John Winston imembýpe ohecharamóvo karai Winston Churchill, Gran Bretaña Ruvicha Peteĩha.

Upe rire, isy ojoaju John Dykins rehe ha oheja imemby John-pe ijoyke'y Mary Stanley ndive, ojekuaavéva tia Mimi ramo. Jasypokõi ary 1946-pe itúva ojevy ha ogueraha John-pe hendive táva Blackpool-pe. Upéi, isy, ojuhujeývo chupe, ojerurékuri chupe oiporavo hag̃ua máva ndive opytáta, hendive térãpa itúva ndive. John oiporavo isýpe ha ovajey Liverpool-pe ha upépe opytajeýkuri itia Mimi poguýpe.

Ary 1952-pe John oñemoarandúkuri mitãrusumbo'ehao Quarry Bank-pe. Upépe ha'e ojapómi imbo'eharakuéra ra'ãnga ha avei ohai tembiasakuemimi heseguakuéra. Itia rupive oikékuri oñemoarandu Liverpool Mba'eporãmoña Mbo'ehaópe ha upépe oĩrõguare, ary 1956-pe, peteĩ iñangirũ ohendukákuri chupe purahéi “Hotel de los rompecorazones”, Elvis Presley mba'e. Upérõ itia ojoguákuri chupe peteĩ mbaraka purupyre ha John omoheñói peteĩ mba'epu'aty hérava “The Quarrymen” iñirũnguéra Pete Shotton, Nigel Walley ha Ivan Vaughan ndive. Ára 6 jasypokõi ary 1957-pe, ombopu jave Woolton Parich tupão korapýpe, iñirũ Iván omboja hendápe ambue mitãrusúpe, hérava Paul Mc Cartney.

Oñondive, John ha Paul, opurahei'ypýkuri “Twenty Flight Rock” Eddie Cochran mba'e ha “Be Bop a Lula” Gene Vincent mba'e. Upéi, ára 6 jasykõi 1958-pe, oike ha omoirũ chupekuéra mba'epu'atýpe, peteĩ karia'y mbarakambopuha hérava George Harrison. Ára 15 jasypokõime pe arygua, omanókuri John sy. Ary uperireguápe ha'ekuéra omoambuékuri mba'epu'aty réra ha ombohéra hikuái “Johnny and the Moondogs”. Ombopujepi hikuái Liverpool Casbash Club-pe ha oñehepyme'ẽ chupekuéra mba'ehe'ẽrykuépe hamba'e. Peteĩ ára ha'ekuéra opoi ojuehegui ha nombopuvéi; jepémo upéicha, uperiremínte oñembyatyjey hikuái ha oñembohéra “Silver Beatles”. Upe mboyvemi, John ha Paúl ombopujepi oñondive ha opurahéi joyvy ha oñembohéra hikuái “Nurk Twins”.

Ary 1960-pe John oikókuri peteĩ kotýpe, Liverpool-pe, peteĩ iñangairũ sa'yhára ndive, hérava Stu Sutcliffe. Peteĩ ára John oñemoñe'ẽ chupe ha Stu, ojogua peteĩ mbaraka, ha oike mba'epu'atýpe jepémo ndaha'éi ku ikatupyrypáva. Upérõ mba'epu'aty oñembopyahujey ha oñembohérakuri “The Silver Beatles”, oĩháme: John, Paul, George, Pete y Stu. Pe mba'epu'aty rerarã John omoambuékuri ñe'ẽ beetles, he'iséva lembu, Beatles rehe ha upépe beat he'ise mba'epu. Ko téra osẽkuri ñembojaruhápe.

Jasy uperireguápe John osẽ imbo'ehaógui ha ára 16 jasypoapýpe Beatles ohókuri táva Hamburgo, Alemania retãme; ha ombopu'ypýkuri Indra Night Club-pe ha pépe omba'apo rire heta ára, peteĩ ára ijarakuéra oñembotyetékuri ha upéramo The Beatles oñepyrũkuri ombopu Rory Storm ha The Hurricanes ndive, Ringo Starr ombopuhápe pe mba'epuperere.

Ára 21 jasyapy ary 1961-pe oñehenói hikuái ha ombopu'ypýkuri Jerokyha The Cavern-pe, táva Liverpool-pe. Ary 1962-pe omanókuri Stu ha'eva'ekue upe oiporavóva mba'e aópa oipuru'arã ha mba'éichapa oñangarekova'erã iñakãraguére. Upe arýpe avei Pete osẽkuri ha hekovia oike Ringo Starr. Avei John omendákuri Cynthia Powell rehe, hyeguasúmava. Ára 4 jasyporundy 1962-pe onohẽ hikuái imba'epu'apu'a peteĩha hérava “Love me do”, pya'e itenondéva ha oikéva umi oñehenduvéva apytépe. Ára 8 jasyrundy ary 1963-pe heñóikuri, Liverpool-pe, John ha Cynthia ñemoñare hérava John Charles Julian Lennon.

Heta mba'e ohasa rire oñondive, heta mba'e ohupyty rire ha heta ary ombopu rire oñondive; ára 10 jasyrundy ary 1970-pe Paul Mc Cartney ojei The Beatles-gui. Ára 8 jasypo upe arypegua osẽkuri ára resáre The Beatles mba'epu'apu'a paha hérava “Let it Be”. Upépe og̃uahẽkuri ijapýpe The Beatles ha upe guive, irundyvéva, oñepyrũkuri ombopu ha opurahéi peteĩteĩ. Ára 11 jasypakõi ary 1970-pe John onohẽkuri, ha'eño, imba'epu'apu'a hérava “John Lennon/Plastic Ono Band”. Upéi -umi ojehecharamovéva apytépe- oĩkuri “Give peace a chance” ha “imagine”.

Ary 1970-pe omendákuri Yoko Ono rehe. Ary 1971-pe ovákuri hembireko ndive ha oiko táva Nueva York, Estados Unidos retãme; ha upépe ombotove ñorãirõ oikóva Vietnam retãme. Ary 1975-pe oñemboykékuri opaite mba'égui ha oñemboty hogapýpe, ipehẽnguekuéra ndive. Ary 1980-pe Lennon onohẽkuri imba'epu'apu'a hérava “Double Fantasy” ha upehague mbohapy arapokõindy rire, ojejukákuri. John Lennon ojejukákuri táva Nueva York-pe, ára 8 jasypakõi ary 1980-pe.

Enlaces

• Ohai: David Galeano Olivera, [1]