Kuruguaty
| Kuruguaty Villa de San Isidro Labrador de los Reyes Católicos de Curuguaty | ||
|---|---|---|
| Tetã |  Paraguái
| |
| Tetãvore | Kanindeju | |
| Távayguakuéra | 65.310 ava | |
| Ape távagui | 3.650 km² | |
| ISO | ||
| Yvatekue | 178 m | |
| Koordinasion | ||
Kuruguaty (héra ypy ha’eva’ekue San Isidro Labrador de Curuguaty) h’ae téva oĩva tetãvore Kanindeju, Paraguái retãme, ha’eva’ekue avei irundyha capital Paraguái pegua, ñorairõ guasu Triple Alianza oikóramo guare.
Toponimia
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ko ñe’ẽ “kuruguaty” he’ise España ñe’ẽme “lugar del Curuguá”, (kurugua ha’e peteĩ ka’avo réra oĩ hetava’ekue pe tendáre).
Geografía
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ko tetãvore Kanindeju oguereko ka’avo rehegua iporãmbajepéva ha ijerére oĩ yvytyeta hérava Mbarakaju, ijyvatekue mbyte ha’éva 400 m. Ko’águi ikatu rehecha pe hérava biodiversidad del Bosque Atlántico.
Climatología
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Arapytu hakuve jave ohupity 39ºC. Michĩve jave araro’ýpe 0ºC. Arapytu mbyte ha’e tetãvorépe ha’e 21ºC. Okykue katu hetaiterei ary pukukue jave.
Demografía
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Oguereko 65.310 ava, ãvagui 34.137 ha’e kuimba’e ha 31.172 kuña, jaikuaáva Dirección General de Estadísticas, Encuestas y Censos rupive.
Historia
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Kuruguaty heñói ára 15 jasypo ary 1712 jave Juan Gregorio de Bazán y Pedraza rupi, upérõ héra “Villa de San Isidro Labrador de los Reyes Católicos de Curuguaty”, ysyry guasu Kuruguaty ykére.
Ko távape oiko tendotárõ guare Dr.Francia, Gervasio Artigas, 30 ary pukukue rupi. Ñorãirõ guasu Triple Alianza aja, Mariscal López omoĩva’ekue Kuruguaty irundyha capital Paraguái retãme ha upépe oho vicepresidente Sánchez. López opyta namombyrýi Kuruguatýgui, pe ysyry Tandey ypýpe, ohokuévoma Kordillera del Amambay, gotyo, ha’eva ipaha oikohague pe ñorairõ guasu aja.
Táva Kuruguaty oĩ pe tape oipuruva’ekue Mcal. Francisco Solano López ohokuévo Cerro Corá ngotyo.
Personajes Ilustres
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Karai prócer Paraguái isasõramo guare Mauricio José Troche ha’e Kuruguatygua.
Economía
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Avakuéra Kuruguatygua omba’apo yvyráre madera ha ka’áre yerba mate, avei opaichagua kuave’ẽ ñehepyme’ẽ rehegua (comercio en general).
Turismo
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- Pe ojeheróva Solar de Artigas, óga oiko hague Gervasio Artigas mburuvicháramo guare José Gaspar Rodríguez de Francia, oĩháme peteĩ parque hérape.
- Ko táva jerére oĩ heta aty ypykue rehegua, Mbya Guarani ha Ache Guayaki.
- Municipalidad rógape oĩ peteĩ museo, ikatuhápe ojehecha tembipuru ñorãirõ guasu aja ojeipuruva’ekue.
- Kuruguatýpe oĩ heta ka’ahuy tuicha ha iporãra ha karugua guasu ñukuérame, avei ysyry guasu Kuruguaty, oĩ jehechapyrã ijehegui oikóva pe tenda pegua.
Cómo llegar
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Opyta 240 km Paraguaýgui, oñeguahẽ ko távape tapekuéra ruta III “Gral. Elizardo Aquino” ha ruta X “Las Residentas” rupive, ombojuajúva táva guasu tetãvore pegua Paraguaýreha avei pe supercarretera de Itaipú ombojuaju Alto Paraná ha Presidente Franco rehe.
Peteĩ jepia asu gotyo, tape ijyvyreíva, oguahẽ Villa Ygatimí, Ype Hũ ha Itanará peve, ha avei pe Reserva Natural del Bosque de Mbarakajupe.
Referencias
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- Geografía Ilustrada del Paraguay, Distribuidora Arami SRL; 2007. ISBN 99925-68-04-6.
- Geografía del Paraguay, Primera Edición 1999, Editorial Hispana Paraguay SRL.