Marcel Proust

Vikipetãmegua
Marcel Proust
Mba'érepa omano Vevúi rasy
Hetã Hyãsia
Alma máter Escuela Libre de Ciencias Políticas y Universidad de París
Hembiapo Novelista, ensayista, crítico
Omendáva sin valor
Jopói Premio Goncourt (1919)
Firma
[editar datos en Wikidata]

Marcel Proust (Parĩ, 10 jasypokõi 1871-Parĩ, 18 jasypateĩ 1922) ha'e akue peteĩ tembiasaguasu haihára Hyãsia pegua, hembiapokue tuichavéva, ha'éva À la recherche du temps perdu (Ojehekávo ára okañyva'ekue), ojehechakuaa peteĩ umi oñemomorãvéva sa'ary XX peguáva apytépe ha ojeikuaauka 7 vorekue rupive arykuéra 1913 ha 1927 mbytépe. Ko hembiapokue pukúva imba'eguasuite ñe'ẽporãhaipyre ha arandupykuaaty rembikuaápe.

Ha'e hogaygua mba'ehetáva ha mba'ekuaáva, isy ypykuekuéra hudíova ha itúva katu katólikova (itúva omba'apo pohanokuaa mbo'ehára ramo Parĩ mbo'ehaorusúpe), Marcel Proust imitãrõguare tuicha ohasa'asy ipyti'achiã ha ihu'u vai. Ikaria'y guive, oho umi karaikuéra poguasu no'õhápe ha upépe oikuaa tembiapoporã ha aranduka haihára opaichaguáva. Imba'ehetaite ha upévare nomba'apo va'erãi jehepyme'ẽre, ary 1895 jave oñepyrũ aranduka noguahẽmbáiva ára javeguápe (ojeikuaauka omano rire, ary 1952 jave, héra Jean Santeuil). Ary 1900 jave, oheja ko aranduka apo ha oho Venésia ha Padua-pe oñeha'ãmbávo oheka hag̃ua tembiapoporã, osegívo John Ruskin rembiapokue, kóva rehegua ohai va'ekue marandu ha ombohasa Hyasiañe'ẽme mokõi iñarandukágui: La Bible d'Amiens ha Sésame et the Lilies.

Ary 1907 jave, oñepyrũ Proust hembiapokue tuichavéva À la recherche du temps perdu (Ojehekávo ára okañyva'ekue), 7 vorekue rupive ojeikuaaukáva ary 1913 guive, Du Côté de chez Swann (Swann rape rupive), amo 1927 peve, upe he'ise, ha'e omano rire; vorekue mokõiha rupive, À l'ombre des jeunes filles en fleurskuñataĩnguéra potýva , oñeme'ẽ ichupe Jopói Goncourt ary 1919 jave. Proust omano 1922 jave, ipyti'a chiã vai rire: oñeñotỹ va'ekue amo tyvyty Père-Lachaise-pe, táva Parĩ, hetaite umi oho ohecha hag̃ua ichupe ha ogueromandu'a hag̃ua ichupe peteĩ haihára tuichaitéva.

À la recherche du temps perdu (Ojehekávo ára okañyva'ekue) ojehechakuaa peteĩ jepy'amongeta ramo omombe'úvo ára jehasa ha mandu'a temiandu henyhẽmbáva rehegua, upéicha avei ikatu jahecha hetaite oñe'ẽha mborayhu, takate'ỹ, temiandu ohekáva mba'épa he'ise jeikove ha tapicha rekojoparaita remiandukuéra. Ko hembiapokuépe avei jajuhu mba'e oporombopukáva omombe'úvo yvypóra reko rehegua, ijehaipy pukukuévo jajuhu hetave 200 tekove. Proust omoha'anga moñe'ẽrãme tenda ojehechaukáva iñañetetéva ramo, taha'e ha'éva tía Léonie rógape amo Combray-pe térã umi koty ono'õhápe umi poguasúva ha mburuvicha, sapy'ánte oiporu ñembohory ha ñe'ẽ havara omombe'usévo ko'ã tenda.

Ko ára peve, Marcel Proust ha'e haihára Hyãsia pegua hembiapokue hetavéva oñembohasa ambue ñe'ẽme. Heta umi ohechakuaa ichupe peteĩ umi tuichavéva ramo.[1]

Hembiapokue[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Ápe oĩ Proust hembiapokue, herakuéra Epañañe'ẽ ha Hyãsiañe'ẽme, ndaipórigui gueteri ñembohasa avañe'ẽme ha terakuéra ojeiporu va'ekue ko kuatiápe ndaha'éi ñembohasa tee.

  • 1896: Los placeres y los días [Les plaisirs et les jours]
  • 1904: Ombohasa Hyãsiañe'ẽme J. Ruskin rembiapokue The Bible of Amiens [Le Bible d'Amiens], con prefacio y notas.
  • 1904: "La muerte de las catedrales" ["La mort des cathédrales"], marandu oikuaauka Le Figaro kuatiañe'ẽme ára 16/8 jave.
  • 1906: Ombohasa Hyãsiañe'ẽme J. Ruskin rembiapokue Sesame and Lilies [Sésame et les lys].
  • 1913-1927: En busca del tiempo perdido [À la recherche du temps perdu]
  • 1919: Parodias y misceláneas [Pastiches et mélanges]
  • 1927: Crónicas [Chroniques] (omano rire)
  • 1952: Jean Santeuil [íd.] (omano rire)
  • 1954: Contra Sainte-Beuve [Contre Saint-Beuve] (omano rire)
  • 1971-1993: Correspondencia, recopilación en veintiún tomos por Philip Kolb (omano rire)
  • 2009: Chardin y Rembrandt [Chardin et Rembrandt] (omano rire)
  • 2012: Le Mensuel retrouvé (omano rire)
  • 2018: Correspondencia 1914-1922 Marcel Proust, Jacques Rivière
  • 2019: El remitente misterioso y otros relatos inéditos [Le mystérieux correspondant et autres nouvelles inédites][2][3]

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. Harold Bloom, Genius, pp. 191-224.
  2. Valeria Gaillard. «Crítica de El remitente misterioso: menos armario y más lectura», El Periódico, 26.01.2021; acceso 09.05.2021
  3. Bassets, Marc. «Proust sale del armario con ocho cuentos inéditos», 4 de octubre de 2019. Ojehechákuri árape: 5 de octubre de 2019. (es)