Martin Luther King
Martin Luther King Junior niko ñorairõhára tuichavéva Estados Unidos retãme oñeha’ãva’ekue ombojoja ipirehũva ha ipiremorotĩvape. Akóinte iñorairõme oipurúkuri py’aguapy reko. Heñoi’akue Atlanta, Estados Unidos retãme, ára 15 jasyteĩ ary 1929-pe. Itúva, pa’I bautista, herava’ekue Martin Luther King ha isýkatu Alberta Williams King. Héra ypykue -itúvaicha- Michael, itúva omyengoviava’ekue Martin Luther rehe ohechakuaávo Martín Lutero-pe. Ko mba’e ojehúkuri ohorõguare hikuái Alemania retãme ary 1934 rupi. Martin reindy héra Christine ha ityvýra katu Alfred. Martin Luther ombojoaju hekove Coretta Scott rehe, ha’ekuéra omendákuri ary 1953-pe ha oguerekókuri irundy ñemoñare (Yolanda, Martin, Dexter ha Bernice).
Imitã guive Martin Luther King oñandúmakuri pe ñemboyke ipirehũhaguére. Orekórõguare 6 ay mokõi iñangirũ he’íkuri chupe ndaikatuiha oñembosarái hendive ipirehũhaguére. Oñemoarandu’ypýkuri Atlanta-pe ha 15 ary ombotývo oikékuri Morehouse College-pe ha’éva mbo'ehaovusu mitãrusu ipirehũvape g̃uarã, upépe ary 1948-pe omohu’ã iñemoarandu Avano'õkuaatýpe; upégui ohasa Crozer Theological Seminary oĩva Chester, Pensilvania-pe oikohaguépe chugui Tupãkuaatyhára, ary 1951-pe. Upe rire oho oñemoarandu Boston Mbo’ehaovusúpe oikohaguépe chugui, ary 1955-pe, Tembikuaajára Arandupykuaatýpe.
Imitãrusúpe ha hekove pukukue javeve omotenondékuri peteĩ ñemongu’e py’aguapy rekópe ohekava’ekue tekojoja mayma ipirehũvape g̃uarã. Hembiapokue ojehecharamovéva apytépe, oĩ: mba’yruguata ñemombyta Montgomery-pe, ary 1955-pe; ha guatapuku mba’apo ha tekosãsoguigua ojejapova’ekue Washington-pe, ary 1963-pe; ohendukahaguépe iñe’ẽsyry herakuãvéva “Areko peteĩ kerayvoty”. Heta umi imba’ejerure oñehendu ha oñemboajékuri “Ava rekopy léipe” ha “Jeporavoguigua léipe”. Hembiapo kane’õ’ỹre ipirehũva rayhupápe, avei ombotovére ñorairõ ha ojepy’apýre mboriahukuérare, Martin Luther King ohupytýkuri, ary 1964-pe, Nobel Jopói Py'aguapyguigua. Ary 1977-pe, Tetãruvicha Jimmy Carter ome’ẽkuri chupe, omanoriréma, Tetãruvicha Pyti’ajegua Tekosãsogua; ha ary 2004-pe, oñeme’ẽkuri chupe Estados Unidos Amandajevusu Pyti’ajegua Itajúgui.
Martin Luther King niko ojejukákuri Memphis, Estados Unidos-pe, ára 4 jasyrundy ary 1968-pe, oñembosako’i jave oho hag̃ua omotenonde peteĩ ñemongu’e guasu Vietnam-me opa hag̃ua ñorairõ ha ojehechakuaa hag̃ua mboriahukuéra remikotevẽ.