Ruinas jesuíticas de Jesús y Trinidad

Vikipetãmegua
Ruinas de Jesús

Ruinas jesuíticas de Jesús y Trinidad oiméva Tetãvore Itapúa-pe, Paraguái, ko'ãva reducción ojeguerekóva gueteri, ko'ãva apytépe umi táva omopyendáva'ekue misionero hesuita oikundahávo Ñembyamérika saro'y XVII jave.

Ko'ã fundación religiosa, umi oĩva mbytépe, omoheñóiva ary 1609 ha oipysóva 150 ary pukukue. Ko'ã renda ijeiporavóva ha omombove'úva ha'éha Tembiejakue Yvypóra rekogui péva UNESCO rupive ary 1993 jave.

Ko’ã Reducción Jesuítica Paraguái, ojeguerovia ouha tembiapo evangelizadora omotenondéva Jesuita-kuéra. Ko’ãva testimonio omboguatáva Paraguái rembaiasa Paraguay.

Hembiasa ñepyrũ[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Altar Mayor de Hesu Tavaranguépe.

Paraguay omopyendáva Alejo García 1524 jave. Okakuaa plano político, económico ha social ohasáva ohóvo mbeguekatúpe conflicto bélico umi español ha nativo-kuéra opu’ãva ojuehe, ko'ãva opu'ã ojuehe opyta agua ichupekuéra pa’ũ territorial imba’éva voi.

Ary 1590 jave umi español omopyenda pa tavavuru ha irundypa colonia América del Sur-pe. Ko’ã indígena, orekóva umi mboka pohýi heta kásope, ijehegui, oñemopyendáva español-kuéra sistema de Encomienda rupive.

Umi mburuvicha español ohekáva nativo-kuéra oiko poãve haguã, oguenohẽvo umi decreto oñangareko haguã, pero orekóva jesareko umi mba’e rehe. Sistema de encomienda me’ẽva raza pytũmbýpe oikóva opáy haguã.

Ndaha'éi omopyendáva umi reducción oúva peteĩ época oindígena oiko porãve hague.

Ary 1586 oguahẽva jesuita tavusu Tucumán-gui, ary 1587, ojerurégui Obispo de Asunción, Don Alonso Guerra, territorio paraguayo-pe avei.

Ko'ápe, jesuita iñepyrũ obra evangelización ha omopu’ã umi pueblo térã reducción Departamentos de Misiones ha Itapúa jerére Paraguáipe.

Péicha tembiapo umi jesuita omotenondéva Paraguái tavusu imboguatáva ko’ãva táva ijehegui opu’ãva ha péicha umi indígena ha omohendáva ñe'ẽ guarani jehai. Oñemoarandu religión-pe omoĩva orden político, cultural, educativo ha social teko porã tuicha omoakãpu’ãva Paraguáipe. Ko’ã indígena, heta oikundaháva ha ojeipokuaáva tekove orahahávape, ojejuhu comunidad mbovyvéva ka’aguýpe. Péicha misión orekóva ko’ã jesuita ombyatýva grupo de dos o tres mil peteĩteĩ táva rehe.

Misionero aty omopyendáva 30 misione ko yvy ha’éva upérõ Paraguái, Brasil, Argentina ha Bolivia. Ko’ã misión omopu’ãva ha oñangarekóva.

Ruinas de Jesús de Tavarangüe[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Vista desde el interior.

Ko reducción Jesús de Tavarangüe oñemopyenda 1685 arýpe río Monday rembe’ýre.

Tupao Reducción de Jesús oiméva proceso de construcción péva oñemosẽvo umi jesuitas Provincia del Río de la Plata-gui.

Ha'eramo'ã umíva tupao tuichavéva ko’ã árape, orekóva estructura principal 70 m ipukukue ha ipe 24 m.

Ko’ã tupao Iglesia de Loyola-ichaite, oiméva Italia-pe. Ko’ã okẽ ojeike, mbohapy tenda tenondépe, umi obraiporãitereívape.

Ojedeklara Patrimonio Cultural de la Humanidad UNESCO rupive ary 1993. Ojeguerovia oĩha umi óga mimi 30 pueblo jesuítico ojeguerekóva ko’ã tendáre.

Diseño arquitectónico ko’ã reducción oiméva arquitecto Antonio Forcada, español-gui oñuva omotenondéva estilo ijehegui orekóva arco trilobulado péva cultura musulmana-pe ojoguáva ko’ã árape oñemotenondéva España-pe.

Péicha ruina ojeguerekóva ko’ã misión religiosa ohechaukáva peteĩ jepokuaa ha tekombo’e ñemboguata omarkáva estilo ijehegui hapéichagua..

Ruina Santísima Trinidad Paranagua[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Reducción Santísima Trinidad Paranagua ha'éva pe tuichavéva misión. Omopyendáva 1712 ary umi nativo oúva misiones San Carlos (ko’ãva territorio Argentina ko’ágã).

Péicha reducción orekóva templo tuichavéva omoañetéva reducción jesuítica, ko'ápe heñói músiko ipokatúva ojuhu peve umi partitura musical Moxos (Bolivia) omopyendáva purory ha purahéi omoñepyrũva misiones jesuíticas. Péicha ko’ã pueblo oñangarekó ha orekóva mayor grado omohendáva pueblo ñemohenda.

Oreko Plaza Mayor, tenda oñembyatýha pueblo ha Museo Jesuítico omohendáva sacristía ymaguáre ko’ápe ikatúva ojehecha escultura ha máketa misión mba’éva.

Trinidad ára ha ára ohóvape oñemyatyrõ tembiapo ha’éva restauración ha mantenimiento.

Ojedeklara Patrimonio de la Humanidad ary 1983 jave.

Mba’éichapa oñeguahẽ[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

tupãópe oñeguahẽ haguã.

Ruina paraguaya oñembyatýva, ko’ãva rehe oñeñangarekóve ha oñemomba’eguasu, oikehína reducción Jesús, San Cosme, Damián ha Trinidad.

Ojeike agua ko’ã reducción oipyhyva’erã ruta VI heñóiva tavaguasu Encarnación ha péva ikatu omboguata tape asfaltado rupive. Ko’ã ta’ãnga ohechauka mba’e tape ojeporu oñeguahẽ haguã reducción peve.

Ko’a rupi ojeike Ruina Trinidad-pe oiméva 700 m Ruta 6, ojehupytývo "km 31". Péva 2 km oñeguahẽ haguã, pe ojekuaáva Ruinas de Jesús de Tavarangué-pe.

Referencias[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  • La Magia de nuestra tierra. Fundación en Alianza. Asunción.
  • Geografía ilustrada del Paraguay. Arami SRL Asunción.