Vanuátu

Vikipetãmegua
Tavakuairetã Vanuátu
Vanuátu


Poyvi

Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Long God Yumi Stanap
(Bislama ñe'ẽme: «Ore oho Tupã rapykuéri»)
Tetã Momorãhéi: Yumi, Yumi, Yumi
(Bislama ñe'ẽme: «Ore, Ore, Ore»)
Tavusu
(ha táva tuichavéva)
Port Vila
Ñe'ẽnguéra Bislama ñe'ẽ, Hyãsiañe'ẽ ha Ingleñe'ẽ
Tetãygua réra Vanuatugua
Tekuái reko Tavakuairetã amandajerapépe
 • Tendota Tallis Obed Moses
 • Sãmbyhyhára peteĩha Bob Loughman
Tetã Amandaje Parlamento de Vanuatu
Sãso
 • Arange
Tavetã Joaju ha Hyãsia pegua
30 jasypokõi ary 1980
Yvy apekue Ñemoĩha 155.º
 • Opaite 12189[1] km²
 • Y (%) Despreciable
Tembe'y 0 km
Y rembe'y 2528
Yvyty yvatevéva Monte Tabwemasana
Ava hetakue Ñemoĩha 182.º
 • Hetakue 266937 hab. (Estimado de 2014[2])
 • Typy'ũ 21,9 hab./km²*
PIB (PPA) Ñemoĩha 183.º
 • Opaite (2011) US$ 1.204 millones
 • Per cápita US$ 4.916
IDH (2020) Crecimiento 0,609 [3] (140.º) – Mbytegua
Viru Vatu (VUV)
Ára UTC+ 11
 • Arahakúpe UTC+ 11
ISO Jehero 548 / VUT / VU
Tetã renda tee Ñandutíme .vu
Tetã pumbyry papapy +678
Tetã puhoe papapy YJA-YJZ
COI Jehero VAN
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Vanuátu, héra teéva Tavakuairetã Vanuátu (bislama ñe'ẽme: Ripablik blong Vanuatu; ingleñe'ẽme: Republic of Vanuatu; Hyãsiañe'ẽme: République de Vanuatu), ha'e niko peteĩ tetã hekosãsóva heta ypa'ũme ojejuhúva, paraguasu Py'aguapy pehẽngue ñembyguápe. Ko ypa'ũ aty, oñepyrũ va'ekue peteĩ yvyratáicha yma guareite, ojejuhu amo 1750 km kuarahyresẽ ngotyo Autarália retãgui, 500 km yvate kuarahyresẽ ngotyo Kalendóña Pyahu ypa'ũgui, kuarahyreike gotyo Fíji retãgui ha ñemby gotyo Salomõ Ypa'ũnguéra guive, ojejuhu Gynéa Pyahu hi'aguĩ.

Vanuátupe oiko umi tapicha Melanésia pegua hetaite ára aja. Umi Europagua oguahẽ ramo upépe ary 1606 aja, karai Pedro Fernández de Quirós, ygarata ruvicha, oguahẽ raẽ. Saro'y XVIII sapy'ánte ou tapicha Európa retãnguéra ambuéva pegua. Amo 1880 arykuéra Hyãsia ha Tavetã Joaju oñemomba'ese ko ypa'ũ atýre, ha ary 1906 aja iñe'ẽ peteĩ oisãmbyhy joaju Vanuátu rehe. Umi 1970 ary aja, oñepyrũ tapichakuéra ko ypa'ũ aty pegua ojerure hetã hekosãsorã, ha ary 1980-pe oñepyrũ kuri Tavakuairetã Vanuátu. Ko tetã añónte upe Oseanía retã iñe'ẽ teéva hína Hyãsiañe'ẽ.

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. CIA. «Vanuatu - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 23 de enero de 2017.
  2. VANUATU - The World Factbook Consultado el 14 de octubre de 2015
  3. «Human Development Report» (en inglés) (PDF). Programa de las Naciones Unidas para el Desarrollo (2020). Ojehechákuri árape: 15 de diciembre de 2020.

Joajuha[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]