Eho kuatia retepýpe

Yvy ñembyaku

Vikipetãmegua
Oñembyakúicha ñande Yvy 50 ary pukukuépe. Yvyra'anga ombojojáva Yvy mba'epytu 2014-2018 pukukuévo ha 1951 ha 1980.

Yvy ñembyaku térã Yvy ijopeve ojehu upe mba'epytu ñande Yvy apekuére, yguasukuérape ha ára pytúre oñembyakuve pya'e ha yvypóra imbyry'áive.[1] Ko'ãga, Yvy mba'epytu ojupi haimete 1 C° ha ary 1750 guive, yvypóra oñepyrũvove ohapy hetaite tatapỹi.[2] Hákatu oĩ Yvy apekue vore ojehechahápe hakuveha 1 C°-gui ha oĩ imichĩve. Heta umi ohesa'ỹijóva ararováre he'i oguahẽha ary 2100 Yvy mba'epytu ojupíta ha ohupytýta 2 C° térã 4 C°, ituichave Yvy mba'epytúgui ary 1750 mboyve.[3] Ndahasýi jahecha Yvy oñemoambueha oñembyakuvégui, oñembohyku yrypy'a ojejuhúva Yvy yvateitépe ha ñembyitépe, techapyrãme Gyroẽlándia ha Antártida, upéicha okakuaa ha ojupi yguasu ha ikatu jahecháta heta táva y rembe'ýpe o'yguytaha saro'y XXI pukukuévo.

Yvy oñembyaku pya'e yvypóra ohapýgui mba'ekuéra, techapyrãme ohapy gasolína omboguata hag̃ua mba'yrumýi ha aviõ. Hákatu ku yvypóra rembiapo ombyakumínte ñande Yvy: dióxido de carbono katu upe ombyaivéva, mba'etĩ osẽva jahapývo mba'ekuéra. Yvypóra ohapývo combustible yvyguýgui, taha'e haéva itakyra, tatapỹi ha mba'etĩ yvyguýgui, omombo dióxido de carbono yvytúpe.[4]. Yvypóra oikytĩvo yvyramáta ha oitypávo ka'aguy dióxido de carbono opytave yvytúpe, ka'avokuéra oipyhýgui umi mba'etĩ ombyakúva Yvy.