Julio César Chaves

Vikipetãmegua
Julio César Chaves
Hetã Paraguái
Hembiapo marandekohára
[editar datos en Wikidata]

Julio César Chaves Casabianca [1] (Paraguay, 27 jasypateĩ ary 190720 jasykõi ary 1989 ) ha'e akue peteĩ tembiasakuaahára Paraguái pegua. Hembiapo tuicha mba'éva Cháko Ñorairõme, marandu ñemyasãi ha tembikuaaukápe. Ha'e oñehenói ojapo hag̃ua umi tembiapo mba'eguasuitéva umi hetã ñesãmbyhy oĩva upe aja.

Hekove[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Heñóikuri táva Paraguaýpe ára 27 jasypateĩ ary 1907-pe .

Ha'e peteĩva umi tembiasakuaahára mba'etuichaitéva Paraguáipe ha peteĩ tekove guasu arandupy upe tetãme. Tembiapo ha'e omotenonde va'ekue omokyre'ỹite hetã marandeko ñehesa'ỹijo.

Ha'e oike pe ojeheróva “Generación de 1925 ”, ambue tapicha ojehecharamóva ndive ha'éva Efraím Cardozo, Hipólito Sánchez Quell ha R. Antonio Ramos. Ñehesa'ỹijo ojapo José Gaspar Rodríguez de Francia rehegua, oiko rire chugui aranduka “El Dictador Supremo”, ojehecha ko'ãga peve ha'eha tembiapo oĩmbavéva kóva rehe. Avei ha'e mbo'ehára, tetã pytaguáre oñemongetakuaáva ha ojokuaikuaáva. Cháko Ñorairõ aja hembiapo guasuite marandu ñemyasãi ha tembikuaaukápe.

Omohu'ã iñemoarandu Colegio San José ha Colegio Nacional-pe, ohupyty doctorado ary 1929-pe, ombohovái rire itesis Doctrina Monroe rehegua (Tetãvorekuéra Joaju ruvicha, James Monroe, omoherakuãva ary 1823-pe ha'éva "imbo'epy" térã doctrina, oñemombykýva upéicha: "Amérika umi Amerikayguápe guarã".

Hogaygua[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Itío ha'e karai Federico Chaves, ha'eva'ekue Tetã mburuvicha ary 1949 ha 1954 mbytépe, ha joyke'y umi tapicha ojehecharamóva hetã ñesãmbyhýpe, ha'eháicha Hugo, Germán ha Juan Ramón Chaves, ko ipahaguéva heta arýma ha'ekuri Partido Kolo'o ruvicha. Julio César imitãrusúpe oĩkuri Partido Kolo'ópe ary 1973 peve oike jave Partido Liberal-pe .

Hembiapo hetãre[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Cháko Ñorairõ aja, omba'apo "Segundo Departamento", (Marandu ñemyasãi), tenonderãite Tomás Romero Pereira sãmbyhyhára rupive ha upéi ruvicha ramo opa peve ñorairõ.

Ary 1934, jasypoteĩ mbytépe, ojerurégui mburuvicha Eusebio Ayala ha ñorairõ ruvicha José Félix Estigarribia, ombosako’i (oikóvo gueteri II Departamento ruvicha ramo) Dirección de Prensa y Propaganda (ojekuaáva Radio Prensa ramo), ojekuaaukáva puhoe rupive ára ha ára, hembiapo tuicha mba'e hetãme ha tetã pytaguápe ha omokyre'ỹ Paraguái py'aguasu ha ombyaívo Volívia reko.

Avei, ñorairõ rire, fiscal civil ary 1936 -pe, ha diputado nacional ary 1938-pe. Upe jave omba'apo kyre'ỹ Club de de la Juventud Liberal-pe, mitãrusukuéra ndive ha’éva Efraím Cardozo, Carlos Pastore, Horacio Fernández, Juan G. Peroni, Salvador Villagra Maffiodo, Francisco Sapena, Emilio Saguier Aceval, Pedro R. Espínola, Pablo Max Ynsfrán, Alejandro Marín Iglesias, Artemio Mereles, Juan B. Wasmosy, ha ambue. Péva ha'e kuri aty omoñepyrũva ha oipytyvõva tetã mburuvicha upe karai ñorairõ ruvicha José Félix Estigarribia ary 1939 -pe, ipu'aka rire umi Liberal oipotáva mburuvicharã ndaha'éiva milíko.

Ary 1939 -pe, Chaves oñemondo ministro ramo Volíviapeha upéi, ary 1940-pe, Perúpe embajador ramo. Ojupi rire ñorairõ ruvicha Higinio Morínigo tetã mburuvicha ramo omano rire Estigarribia, ohova'erã oiko Buenos Aires-pe oñepyrũvo 1941.

Upépe Chaves oñepyrũ omoheñói pe iporãvéva hembiapo marandeko hechapyrãvagui.

Chaves ha'e avei Academia Paraguaya de Historia ruvicha 1956 guive 1973 peve ha upéi 1984 guive 1986 peve, ha Academia de la Lengua Española 1975 guive omano meve. Avei oime kuri Club PEN ha Instituto Paraguayo de Cultura Hispana ruvicha ramo, avei oike heta atyvetépe tetãnguéra Amérikape ha Epáñame. Ojapo ñemoñe'ẽ guasu opáichagua Amérika Latína ha Európa tavusúpe.

Hembiapokue[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Ary 1936- pe ohai “El Chaco en los Ajustes de la Paz” (noñemoherakuãiva); ary 1937 jave omohenda “Historia de relaciones entre Buenos Aires y el Paraguay”.

Upéi ou:

  • “El supremo dictador”
  • “Castelli. El adalid de mayo”
  • “San Martín y Bolívar en Guayaquil”
  • “El presidente López”
  • “Vida y obra de Don Carlos”
  • “El General Díaz”
  • “Biografía del vencedor de Curupayty”
  • “Compendio de historia paraguaya”
  • “Compendio de historia americana”
  • “Unamuno y América”
  • “Historia del descubrimiento y conquista del Río de la Plata y el Paraguay”
  • “Itinerario de Antonio Machado”
  • “Túpac Amaru”
  • “La causa de la independencia americana”

Mano[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Julio César Chaves omano táva Paraguaýpe, ára 20 jasykõi ary 1989-pe, mbovymi jasy omboty rire 81 ary.

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Aranduka[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  • Diccionario Biográfico "FORJADORES DEL PARAGUAY", Primera Edición enero de 2000. Distribuidora Quevedo de Ediciones. Buenos Aires, Argentina.

Marandumi[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. Ko "Chaves" ojehai va'erã S ndive he'iháicha Augusto Roa Bastos rembiapópe, "Yo el Supremo".

Joajuha[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]