Fernando de la Mora (Paraguái)
| Fernando de la Mora Fernando de la Mora | ||
|---|---|---|
| Tetã |  Paraguái
| |
| Tetãvore | Central | |
| Távayguakuéra | 117.000 ava | |
| Ape távagui | 122 km² | |
| ISO | PY-11 | |
| Yvatekue | 143 m | |
| Koordinasion | ||
Fernando de la Mora ha'ehína peteĩ táva Paraguái retãme, mbytépe gotyo. Oĩhína tetãvore Centralme. Ko távape oiko 117.000 áva (2002 ary).
Hérakuri Zavala-kue. Oĩva’ekue San Lorenzo ryepýpe, ary 1 938-pe oñemopeteĩ. Avenida Madame Lynch, ojekuaava Calle Última ramo, ha’e okẽ ojeikeha tetã tavusu guive. Pe tenda héravape kamba kua oiko umi kamba ojegueruvaékue siglo XIX ñemoñare. Tavayguakuéra omba’apo mba’e jejogua ha jehepyme’ẽme.
Mba’e ojehecharamovéva ha’e: tenda mba’e ojehepyme’ẽhápe; ñoha’angao; tenda ikatuhápe oñeha’ã vakapipopo ha ambue mba’e; Loma Campamento. Oñemboja’o mokõi tendápe Zona Sur ha Zona Norte, oguereko 21 km cuadrado pukukue. Oguereko 62 okarusu. Ko távape oĩ heta mbo’ehao, oñemomba’eguasuvéva ha tuichavéva ko tavaguasúpe ha’e mbo’ehao Dr Fernando de la Mora.
Toponimia
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ko távaguasu héra upéicha oñemomba’eguasúgui prócer Dr Fernando de la Mora-pe.
Fernando de la Mora, ha’e Tetã apohára Paraguái sasõ rehegua. Hanói Tapuá Limpoi-pe,ary 1785-pe. Itúva héra Fernando Antonio de la Mora ha isy Ana María Cazal. Fernando oho oñemoarandu ambue tetã Buenos Aires–pe. Oiko chugui tekojoja pytyvõhára Universidad Nacional de Córdoba-pe
Isasõ rire ñane retã ojejapo peteĩ Junta de Gobierno oisãmbyhýva Fulgencio Yegros ha Fernando de la Mora ha’e Vocal secretario. Gaspar Rodríguez de Francia, oñepyrũ orairõ ikatu haguaicha oipe’a hendágui Fernando de la Mora-pe ha ha’e opyta hagua mburuvicha ramo. Fernando de la Mora ojeipykua ha oñemoĩ chupe ka’ĩrãime omano hag̃ua ary 1820–pe.
Demografía
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ko tavaguasu oguereko 162 652 yvypóra. 77 609 kuimba’e ha 85 042 kuña.
Clima
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Arahaku java oguahẽ 40 °C –pe pe hakukue ha ro’ýpe 0 °C-pe.
Hembiasakue
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Oĩva’ekue San Lorenzo ryepýpe ha yvypórakuéra omba’apo ñemitỹvháme. Upéramo hérava’ekue Zavala Cué ha upépe oñeñemitỹ ka’avo, yva ha oñemuña vaka, kure ha ryguasu opaichagua.
Ko tenda oñembohérava’ekue Zavala Cué oĩgui rupi peteĩ ogayguakuéra ijyvy hetáva ha hérajoapýva Zavala. Ko téra oñemoambue oñemoĩgui peteĩ ñe’ẽme avakuéra upepegua ikatu haguaicha omopu’ã ha ombotuichave hikuái.
Upévare oñeha’ã oipe’a táva San Lorenzo-gui. Ary 1 950 guive táva Fernando de la Mora-gui oikoma tetã’i ha opyta tetã vore Central-pe.
Economía
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ko’ága tavayguakuéra omba’apo mba’e jejogua ha jehepyme’ẽme. Sa’i oñeñemitỹ ha omoñemuña hikuái mymba.
Transporte
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Heta mba’yruguata oguereko ko tavaguasu ogueraháva avakuéra imba’apohápe. Ko tavaguasu oñembojoaju Paraguýre.
Arte y cultura
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Fernado de la Mora oguereko ñoha’angao tuicháva ojehechauka hápe opa mba’e iporãva ñane retãmegua ha hetave mba’e. Ko tavaguasúpe oñembo’e ñoha’anga, jeroky, ñe’ẽpoty ha ambue mba’e. Oguereko peteĩ museo opytáva peteĩ óga ymaguarépe Municipalidad ykére.
Turismo
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Fernado de la Mora-pe oĩ peteĩ tavapy hérava “6 de enero” ko’ápe oiko ñande ypykuéra oguaheva’ekue karai tendota Gervasio Artigas ndive. Ko’aga meve ha’ekuéra oiko heko’ymáme ha ojeroky meme afroamericanoicha. Ko’ã jeroky ojehechauka Festival 6 de enero jave oñemomorã hagua San Baltasar-pe.
Tupão
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ary 1 942-pe oñepyrũva’ekue ojejapoTupão Medalla Milagrosa. Ko Tupão ojejapo’akue avakuéra ñepytyvõme, umíva apytépe oĩ Pa’i Enrique José Velman omoñepyrũva’ekue omotenonde ko Tupão. Ha’e oipuru ñepyru avei aranduka oñemboguapyhápe mitã karai oikóva upépe; ko aranduka ojeguerko ko’agaite peve.
Kuñakara Teodosia Vda,. De Gómez ome’e ñepyru’akue itapu. Taangakuéra: pasión, ornamentos, estaciones ha sagrario ome’e Florentín Peña rogaygua oguerúva hikuái Argentina-gui.
Mba’éicha ñaguahekuaa Fernado de la Mora-pe.
Opyta 9 km Paraguýgui ha ndahasýi ñaguahe hagua oigui rupi heta mba’yruguata ohasáva upe rupi.
Bibliografía y referencias
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- Geografía del Paraguay - Editorial Hispana Paraguay S.R.L.- 1a. Edición 1999 - Asunción Paraguay
- Geografía Ilustrada del Paraguay - ISBN: 99925-68-04-06 - Distribuidora Arami S.R.L.