Justo Pastor Benítez

Vikipetãmegua
Justo Pastor Benítez

Téra teñõikuaJusto Pastor Benítez
Teñõi 28 de mayo de 1895
Asunción, Paraguay
Mano 6 de febrero de 1963
Paraguay, Paraguái
Nacionalidad Paraguaigua
Tembiapokue La Causa Nacional, La vida solitaria del doctor José Gaspar de Francia, dictador del Paraguay

Justo Pastor Benítez ha'e akue peteĩ haihára ikatupyry añetéva, periodista ha político oha’ãva Paraguaygua.

Imitãme[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Doctor Justo Pastor Benítez heñói táva Paraguaýpe ára 28 jasypo ary 1895 jave, itúva héra Pedro Benítez ha isy Ramona Coronel.

Ary 1913 jave omohu’ã iñemoarandu bachiller rehegua Colegio Nacional de la Capital-pe ha pe iñemoarandu pavẽ Derecho rehegua ary 1919 jave.

Ha’éramo jepe ideología liberal pegua, imitã guive ogueraha tenonde gotyo umi ideas reivindicatorias Francisco Solano López rehgua omoñepyrũva Juan E. O’Leary. Araka’eve ndojeíri kóvagui, ko mba’e ome’ẽ chupe heta akãrasy umi hapicha chovyguaguivoi ha avei umi López-re ija’e’ỹva (antilopistas).

Hekove política pe[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Oguerekóvo 25 ary oñepyrũ política Parlamento-pe ha avei prensa-pe, pya’eterei ojeikuaahápe chupe ha’e rupi opoikuaáva apañuái rehegua.

Ary 1920 ohokuri Italia-pe. Heta oñeñe’ẽvai hese omonei haguére Mussolini rembiapo umi ary na’iporãmbáiva ohasava’ekue pe tetã pe régimen fascista oĩrõ guare.

Oujeývo Paraguáipe oikejey Parlamento-pe oikó chugui diputado ha ary 1930 jave mburuvicha doctor José P. Guggiari ogueraha chupe Ministro de Justicia, Culto e Instrucción Pública-ramo.

Ary 1931 jave oĩ Ministerio del Interior-pe, oikoramo guare mba’evaiete ára 23 jasypa jave, heta umi ija’e’ỹva he’iva’ekue hese ikatuha ha’e oĩ pe oikóva rapykuéri.

Guerra del Chaco[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Oñepyrũvo ñorairõ Bolivia ndive, tendota Eusebio Ayala omoĩ chupe Ministerio de Relaciones Exteriores renondépe: ary 1934 jave, oikovai’imi rire Eusebio Ayala ndive, kóva omondo chupe ministro Paraguaigua Río de Janeiro-pe, táva ojuhu haguépe tenda oiko haguä oha rure chovykuéra ary 1936 jave. Jasypoapy ary 1937 jave, ojupijevývo chovykuéra, Benítez oikejeýma representante diplomático gobierno de Brasil renondépe.

Oïramo guare tendota Félix Paiva oho Bolivia-pe representante diplomático Paraguaigua, omba’apo haguépe omyatyrö haguä jeikoporä ñorairö rire pe tratado de paz, amistad ha límites ára 21 jasypoköi ary 1938 pegua oiko rire.

Jasyköi ary 1940 jave ojupi tendotáramo general José Félix Estigarribia ha Benítez oho Ministerio de Hacienda-pe.

Uperiremi ha’e oiko chugui artífice de la Carta Fundamental –Constitución del 40– omoingeva’ekue tetäme peteï régimen político ojehechahápe umi movimientos totalitarios upe ary rupigua, oñemboty Parlamento, umi sindicato ndaikatuvéima omba’apo ha avei partido político. Ko mba’e ogueraha Dr. Benítez iñakähári, iñangirükuéra oñemomombyrypa chugui omanoite peve.

He’i Alfredo Seiferheld opyta hague peteï estigma-ramo ko karai katupyry rapykuerépe.

Omanóvo José Félix Estigarribia, peteï mba’yruveve ho’áramo guare, Benítez oho ka’iräime Peña Hermosa-pe ha upéi oho Brasil gotyo. Ha’eva’ekue peteï político ipo’a’ỹva’ekue.

Hembiapokue[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Hembiapokue ñe’ëporä rehegua heta ha iporä:

  • Ary 1910 jave, 15 ary oreko jave, oguenohëma La Causa Nacional.
  • Ary 1920 jave, Ideario político.
  • Ary 1924 jave, La Constitución de 1940.
  • Ary 1929 jave, El Arzobispo en el Paraguay.
  • Ary 1932 jave, Ensayo sobre el liberalismo paraguayo.
  • Ary 1934 jave, Bajo el signo de Marte.
  • Ary 1935 jave, Panorama de la literatura paraguaya.
  • Ary 1937 jave, La vida solitaria del doctor José Gaspar de Francia, dictador del Paraguay.
  • Ary 1943 jave, Estigarribia, soldado del Chaco.
  • Ary 1947 jave, El solar guaraní.
  • Ary 1949 jave, Carlos Antonio López.
  • Ary 1955 jave, El mirador de un exiliado y Formación Social del pueblo paraguayo.
  • Ary 1961 jave, Mancebos de la tierra.

Hetaiterei mba’e ohaiva’ekue ohechauka ikatupyryeterei hague ha avei pe carácter polémico ha perspicaz oguerekova’ekue.

Oheja ha ojapo va'ekue[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Imitã guive omba’apo kuatiahaiháraramo. Oñepyrũ kuatiahaipyre El Diario-pe uperire oĩ avei El Radical-pe.

Ary 1962 jave, Benítez oĩkuri Paraguaýpe. Upéramo guare ha’eva’ekue karai mba’ekuaápe ijojaha’ỹva tetãmegua. Héra osẽ bibliografía pytagua peguápe avei oipytyvõ enciclopedias ha ñembyaty (compilaciones) heta hendápe.

Oipytyvõ kuatiahaipyre pytagua pegua: O Jornal, O Jornal do Comercio Río de Janeiro pegua; La Prensa ha La Nación Buenos Aires peguápe.

Ha’e motenondahára mokõiha Instituto de Investigaciones Históricas del Paraguay-pe; miembro de la Academia Paraguaya de la Historia; miembro de la Academia Paraguaya de la Lengua, Academia de Derecho Internacional Americano ha avei heta academia tembiasakue rehegua América pegua.

Oñemboherava’ekue Ciudadano Honorario Río de Janeiro-pe.

Ijeikopotĩ rupi ikatúkuri omõi hova umi nda’ija’éiva hese renondépe (detractores políticos), hekove potĩ omoguahẽ omanoite peve, araka’eve hembiapokue omongy’ái hekove.

Mano[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Omano táva Paraguaýpe ára 6 jasykõi ary 1963 jave, 67 ary oguereko jave, 25 ary pukukue oikova’ekue tetã ambuére.

Referencias[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  • “Justo Pastor Benítez. A cuarenta años de su fallecimiento”. Alfredo Seiferheld. Correo Semanal. Última Hora, 9.II.03
  • “100 paraguayos del siglo XX”. Fascículos coleccionables de Última Hora

Enlaces externos[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]