Francisco Solano López
| Francisco Solano López Carrillo | ||
|---|---|---|
 | ||
| Heñói |
Paraguay,  Paraguái | |
| Mano |
1 jasyapy ary 1870 Yvyty Kora | |
| Mba'érepa omano | Ojejapi iñe'ãme | |
| Hóga renda | Palacio de los López | |
| Hetã | Paraguáigua | |
| Etnia | Mestiza | |
| Tekombo'e | Profesorado en Matemáticas y Moral Universal | |
| Alma máter | Escuela Especial Militar de Saint-Cyr | |
| Hembiapo | Mburuvicha guasu, jokuaikuaahára, ñorairõhára. | |
| Años |
Jokuaikuaahára (1845-1870) Norairõhára (1845-1870) Mburuvicha guasu (1862-1870) | |
| Ojeikuaa chupe | Ha'eguí Paraguái mburuvicha guasu. | |
| Predecesor | Kalo Toni López | |
| Aty ojokuaikuaáva | Independiente | |
| Jokuaikuaa rape | Hesu rape | |
| Omendáva | Ninguno | |
| Mendarã | Elisa Alicia Lynch 1854-1870 | |
| Taýra |
| |
| Itúva ha isy | Juana Pabla Carrillo | |
| Jopói | Imperial Order of Christ, Comandante de la Orden Nacional de la Legión de Honor, Commander of the Order of Saints Maurice and Lazarus, Suprema Orden de Cristo y Orden Nacional del Mérito | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Francisco Solano López Carrillo (Paraguay, 24 jasypokõi ary 1827[1]- Yvyty Kora, 1 jasyapy ary 1870) ha'e akue peteĩ jokuaikuaahára, ñorairõhára ha estadista Paraguáigua, ha'e akue pe mokõiha mburuvicha guasu 16 jasyporundy ary 1862 guive 1 jasypa ary 1870 peve, kóva ha'e jave mburuvicha guadu oiko pe Ñorairõ Paraguáigua (1864-1870)[2].
Oñeheñóivo ary 24 jasypokõi ary 1827-pe, Kalo Toni López ha Juana Pabla Carrillo ra'y. Ohupyty itúvagui imbo’epy ypykue, oike peve pe mbo'ehao ombo'ehape pe mbo'ehára Arahentínagua ojehayhu'eteva Huã Pedro Escalada.
Joyke'ykuéra[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Francisco Solano López oguereko po joyke'y umia ha'e Hosé María López Carrillo, Huana Inocencia López Carrillo, Venancio López Carrilo, Mónica Rafaela López Carrillo, Benigno López Carrillo.
Ñemomarandu[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Oñeheñói Paraguaype, peteĩ ogaygua jepigua chagua, itúva Kalo Toni López oñepyrũ ombo'e chupe, oñepyrũ peve oñemoarandu pe mbo’ehára Arahentínagua Huã Pedro Escalada ndive ha upéi Pa’i Bernardo Parés ndive. Itúva oiko rire mburuvicha Paraguái retãme Hosé Gaspar Rodriguez Hyãsia pegua omano rire, omoñe’ẽ heta ha opaichagua aranduka. Avei oñemomarandu oñe'ẽkuaa hag̃ua Hyãsiañe'ẽ ha Ingleñe’ẽ.
Oñemohenda ejército-pe[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Omano rire Hosé Gaspar Rodriguez de Francia, oñepyrũ peteĩ interregnum Kalo Toni López oiko peve mburuvicha guasu pyahu. Kóva ojapo ita’ýragui Francisco Solano López Paraguái guarini'aty ruvicha 1845-pe. Kóva aja oñepyrũ jehasa'asy Tetãvorekuéra Joaju Ysyry Plata pegua ndive oñesãmbyhýva chupekuéra Huã Manuel de Rosas. Paraguái oike peteĩ ñorairõme Tetãvorekuéra Joaju Ysyry Plata pegua retãrerekua ndive. Ha Solano imitã rusuitereiti, oike oñorairõ Tetãvore Taraguípe, pe ñorairõhára Arahentínagua Hosé María Paz ndive. Ko ñorairõ ndaituichái ha Paraguái ñorairõharakuéra ou jey hetãme. Ko ñorairõ Rosas rováipe oñepyrũ ñehundi umi fortinkuéra Arahentínagua oĩva Misiones-pe, Solano pe coronel Wisner ndive ojapo upéva. Upe ojehupyty peve Vuenosáire ndive pe py'aguapy, oñepyrũ oñemomarandu ñorairõme pe coronel Pindoramagua Hermenegildo Albureque Porto Carrero pegua ndive.
Ojeikuara'ara Paraguái sãso[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Oiméma Európa-pe Solano ovisita Tavetã Joaju, Hyãsia, Purúsia ha Cerdeña-pe. Umi tetãgui ojogua avei Paraguáipe g̃uarã yga tuicháva ha opaichagua mboka. Oĩroguare Parĩ-me ojojuhu Elisa Alicia Lynch-pe, Irilandaygua, ha ogueru hendive Paraguáipe hembireko ramo, jepémo hogaygua ndoipotái.
Kari Kalo omano ha Solano ojupive[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ary 1862-pe mbytépe Mburuvicha Paraguaigua Kalo Toni López omano, ha mesa directiva oiporavo Francisco Solano López Carrilo-pe mburuvicha sapy'agua pyahu ramo 10 ary pukukue.
Mburuvicha Francisco Solano López Carrilo[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Francisco Solano López ojapo hetaiterei omoporã ha omohendávo Paraguáipe, upéicha: oipysove pe Ferrocarril ha omog̃uahẽ Piraju peve; avei omoñepyrũ Tuvicharenda Rogaguasu, omopu’ãuka Tupãsy Paraguay Tupão ha Paraguay Ñoha'ãnga Róga. Ombohetave mbo’ehaokuéra ha omondo heta mitãrusú Európa-pe oñemoaranduvévo. Omoheñói Campamento Cerro León, Piraju-pe, ombyaty ha ombokatupyryhaguépe 32.000 ñorairõme, ha ofirma peteĩ alianza defensiva Uruguáindi oipytyvõhápe ichupe ñemu tetãnguéra ambuéva ndive Paraguái ndorekóigui peteĩ jehasa iporãva ýpe gotyo, ombohetave itúva industria omoambuéva mandijy apoha ituichaitéva okompeti tetãnguéra Europagua ndive ha omondýi Tavetã Joajúpe.
Ñorairõ guasu[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Ary 1864-pe Paraguái ha’e akue pe tetã imbaretevéva, apopyha henyhẽmbáva ha iporãvéva Amérika Latínape.
Uruguái oime kuri peteĩ ñorairõ civil-pe partido Blanko (oisãmbyhýva), pévape oipytyvõ Paraguái ombohovái partido kolo'o (rebelde) omyakãva Venancio Flores, pévape oipytyvõva Bartolome Mitre Arahentína mburuvicha guasu ha Pindoráma Mburuvi.
Pindoráma Mburuvi ondyry Uruguái rehe, Paraguái rapicha, kóva ha'e kuri omoñepyrũ peteĩ ñorairõ Paraguái ombohovaihápe Pindorámame, Francisco Solano López omondo iñorairõharakuérape omokañy hag̃ua peteĩ ygarata Pindoráma mba'éva, ko'ápe oñepyrũ ñorãirõ guasu Uruguái Paraguái ndive oñorairõ Partido kolorádo rehe ha Mburuvi Pindoráma rehe.
Paraguái ondyry Pindoráma tetãvore Máto Gyróso rehe, yvy ko'ágã ha'éva Mato Grosso do Sul mba'e, kóva oiko haguére Pindoráma ndoikatúi omoĩ iñorairõharakuéra ombohovái hag̃ua Paraguáipe.
1865-pe, Arahentína he'i ha'e peteĩ tetã neutral, niko oipytyvõ partido kolo'o ha Mburuvi Pindorámame, ohejávo Pindorámape ohasa haguã ijyvy rupi, kóvare López oporandu Bartolome Mitre-pe ikatúpa ombohasa iñorairõharakuéra ijyvy rupi, Arahentína katu ndohejái chupekuéra ohasa, upévare López ohenói Congreso Nacional-pe, ha upe rire ombohéra Francisco Solano López Carrillo-pe "Mariscal ha mburuvicha guasu Paraguái ñorairõharakuéra memete" upéi López ondyry Tetãvore Taraguíre ha Rio grande do Sul rehe. Ha upe rire 1 jasypo ary 1865-pe ojejapo pe triple alianza ombohovái hag̃ua Paraguáipe.
Francisco Solano Lopéz heta oñorãirõ ha umi avakuéra ani Paraguái okañyti, Solano ha hembireko ndive okañy umi Pindoráma ñorairõharakuérari og̃uahe mboyve Paraguaýpe 1869-pe, Yvyty Korápe Francisco ha 409 paraguái rapicha oñorairõ Pindoráma ñorairõharakuérare 1 jasyapy ary 1870-pe Francisco Solano Lopéz Carrillo omano.
Mcal ha Presidente Francisco Solano López Carrilo omano Yvyty Korápe[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Mariscal ha Mburuvicha Francisco Solano López Karrillo omano ko 1 jasypoapy ary 1870-pe Yvyty Korápe, peteĩ Pindoráma ñorairõhára ojagarra chupe hapykuéguio ha ambue ñorairõhára ojapi chupe iñe'ame he'ívo iñe'ẽjoaju "Amano che retã rehehápe" térã "Amano che retã ndive". Ha avei ita'ýra tuichavéva ha igeneral irrángo tuichavéva Huã Francisco López Lynch "Panchito" omano avei upépe.
Jeikovai[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Francisco Solano Lopéz omano mboyve Yvyty Kora Ñorairõme he'i peteĩ ñe'ẽjoaju ha'eva "Amano che retã rehehápe" ningo oĩ he'iva ha'e he'iha "Amano che retã ndive" hake upevo guare ojere Paraguái ndaipu'aka'ivo umi oñorairõva rehe okañýtaha oñembojoajúvo Pindoráma Mburuvi ha Arahentína rehe.
Mariscal Francisco Solano López rembyre[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
Francisco Solano López Carrillo ha ita'ýra Huã Francisco López Lynch retekue opytu'u Panteón Nacional de los Héroes Paraguaýpe, Paraguái.
Ehecha avei[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
- Kalo Toni Lopéz
- Elisa Alicia Lynch
- Huã Francisco López Lynch
- Paraguái
- Hosé Gaspar Rodríguez Hyãsia pegua
Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
- ↑ Los periódicos "El Centinela" y "El Semanario" (prensa oficial del Gobierno de Paraguay) afirman que nació el 24 de julio de 1827. Se ha difundido la versión de que habría nacido en el año 1826, especialmente por afirmaciones de su tío Manuel Pedro de Peña en su obra panfletaria "Cartas de un Ciudadano Paraguayo" publicadas en Buenos Aires con apoyo de los opositores al Gobierno de los López. No existe ninguna copia fiel al original del acta de bautismo de Francisco Solano López, la historia oficial paraguaya estableció el año de 1827 gracias a que la Academia Paraguaya de Historia en 1977 expuso una supuesta copia de la misma.
- ↑ https://cdsa.aacademica.org/000-019/242.pdf