Francisco Solano López
| Francisco Solano López Carrillo | ||
|---|---|---|
 | ||
| Heñói | Paraguay, Paraguái | |
| Mano |
1 jasyapy ary 1870 Yvyty Kora | |
| Mba'érepa omano | Ojejapi korasõ | |
| Hóga renda | Palacio de los López | |
| Hetã | Paraguáigua | |
| Etnia | Mestiza | |
| Tekombo'e | Profesorado en Matemáticas y Moral Universal | |
| Alma máter | Escuela Especial Militar de Saint-Cyr | |
| Hembiapo | Mburuvicha guasu, jokuaikuaahára, ñorairõhára. | |
| Ojeikuaa chupe | Ha'eguí Paraguái mburuvicha guasu. | |
| Predecesor | Kalo Toni López | |
| Aty ojokuaikuaáva | Independiente | |
| Jokuaikuaa rape | Hesu rape | |
| Omendáva | Ninguno | |
| Mendarã | Elisa Alicia Lynch 1854-1870 | |
| Taýra |
| |
| Itúva ha isy | Huana Pabla Carrillo | |
| Jopói | Imperial Order of Christ, Comendador de la Legión de Honor, Commander of the Order of Saints Maurice and Lazarus, Suprema Orden de Cristo y Orden Nacional del Mérito | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Francisco Solano López Carrillo (Paraguay, 24 jasypokõi ary 1827- Yvyty Kora, 1 jasyapy ary 1870) ha'e akue peteĩ jokuaikuaahára, ñorairõhára ha estadista Paraguáigua, ha'e akue pe mokõiha mburuvicha guasu 16 jasyporundy ary 1862 guive 1 jasypa ary 1870 peve, kóva ha'e jave mburuvicha guadu oiko pe Ñorairõ Paraguáigua (1864-1870)[1].
Oñeheñóivo ary 24 jasypokõi ary 1827-pe, Kalo Toni López ha Juana Pabla Carrillo ra'y. Ohupyty itúvagui imbo’epy ypykue, oike peve pe mbo'ehao ombo'ehape pe mbo'ehára Arahentínagua ojehayhu'eteva Huã Pedro Escalada.
Joyke'ykuéra[jehaijey | editar código]
Francisco Solano López oguereko po joyke'y umia ha'e Hosé María López Carrillo, Huana Inocencia López Carrillo, Venancio López Carrilo, Mónica Rafaela López Carrillo, Benigno López Carrillo.
Ñemomarandu[jehaijey | editar código]
Oñeheñói Paraguaype, peteĩ ogaygua jepigua chagua, itúva Kalo Toni López oñepyrũ ombo'e chupe, oñepyrũ peve oñemoarandu pe mbo’ehára Arahentínagua Huã Pedro Escalada ndive ha upéi Pa’i Bernardo Parés ndive. Itúva oiko rire mburuvicha Paraguái retãme Hosé Gaspar Rodriguez Hyãsia pegua omano rire, omoñe’ẽ heta ha opaichagua aranduka. Avei oñemomarandu oñe'ẽkuaa hag̃ua Hyãsiañe'ẽ ha Ingleñe’ẽ.
Oñemohenda ejército-pe[jehaijey | editar código]
Omano rire Hosé Gaspar Rodriguez Hyãsia pegua, oñepyrũ peteĩ interregnum Kalo Toni López oiko peve mburuvicha guasu pyahu. Kóva ojapo ita’ýragui Francisco Solano López Paraguái guarini'aty ruvicha 1845-pe. Kóva aja oñepyrũ hasa'asy Tetãvorekuera Joaju Ysyry Plata pegua ndive oñesãmbyhyva chupekuéra Huã Manuel Rosas pegua. Paraguái oike peteĩ ñorãirõpe Tetãvorekuera Joaju Ysyry Plata pegua tetãrerekua ndive. Ha Solano imitã rusuitereiti, oike oñorairõ Tetãvore Taraguipe, pe ñorairõhára Arahentínagua Hosé María Paz ndive. Ko ñorairõ ndaituichai ha Paraguái ñorairõhárakuéra oú jey itetãme. Ko ñorairõ Rosas rovaipe oñepyrũ ñehundi umi fortínkuéra arahentínagua oĩva misionespe leimboykeha rovaipe, Solano pe cotonel Wisner ndive ojapo umi apo. Upe ojehupyty peve Vuenosáire ndive pe py'aguapy, oñepyrũ oñemomarandu ñorairõpe pe coronel Pindorámagua Hermenegildo Albureque Porto Carrero pegua ndive.
Ojeikuara'ara Paraguái sãso[jehaijey | editar código]
Oiméma Európa-pe Solano ovisita Tavetã Joaju, Hyãsia, Prusia ha Cerdeña-pe. Umi tetãgui ojogua avei ñane retãme g̃uarã yga tuicháva ha opaichagua mboka. Oĩroguare Parĩ-pe Ojojuhu Elisa Alicia Lynch-pe, Irilándaygua, ha ogueru hendive Paraguái-pe hembireko ramo, jepémo hogaygua ndoipotái.
Kari Kalo omano ha Solano ojupíve[jehaijey | editar código]
Ary 1862-pe mbyte-pe Mburuvicha Paraguayo Kalo Toni López omano, ha mesa directiva oiporavo Francisco Solano López Carrilo-pe presidente provisional pyahu ramo 10 ary pukukue.
Mburupicha Francisco Solano López Carrilo[jehaijey | editar código]
Francisco Solano López ojapo heta'iterei omoporã ha omohendávo ñane retã-pe, péicha: oipysove pe Ferrocarril ha omog̃uahẽ Piraju peve; avei omoñepyrũ Tuvicharenda Rogaguasu, omopu’ãuka Tupãsy Paraguay Tupão ha Paraguay Ñoha'ãnga Róga. Ombohetave mbo’ehaokuéra ha omondo heta mitãrusú Európa-pe oñemoaranduvévo. Omoheñói Campamento Cerro León, Piraju-pe, ombyaty ha ombokatupyryhaguépe 32.000 Ñorairõ-pe, ha ofirma peteĩ alianza defensiva Uruguáidi oipytyvõhápe ichupe comercio mundo ndive Paraguái ndorekóigui peteĩ acceso directo y-pe gotyo, ombohetave itúva industria omoambuéva peteĩ potencia algodón okompeti tetãnguéra europeo ndive ha omondýi economía británica-pe
Ñorairõ guasu[jehaijey | editar código]
1864-pe Paraguái ha’e akue pe tetã imbareteveva, industrializado ha iporãveva Amérika Latínape.
Uruguái oime kuri peteĩ ñorairõ civilpe partido Blanko (osãmbyhy) pevápe oipytyvõ Paraguái ombohovái partido kolo'o (rebelde) omyakãva Venancio Flores, pevápe oipytyvõva Bartolome Mitre Arahentína mburuvicha guasu ha Pindoráma Mburuvi.
Pindoráma Mburuvi ondyry Uruguái rehe Paraguái rapicha, kóva ha'e kuri omboñepyrũ peteĩ ñorairõ Paraguái ombohovai hape Pindorámape, Francisco Solano López omondo iñorairõhárakuérape ombokañy hag̃ua peteĩ ygá guasu Pindoráma mba'e, Ko'ápe oñepyrũ ñorãirõ guasu Uruguái Paraguái ndive oñorairõ Partido koloradore ha Mburuvi Pindoráma rehe.
Paraguái ondyry Pindoráma tetãvore Máto Gyrosó, yvy ko'ãngá ha'eva Máto Gyrosó Ñemby pegua mba'e, kóva oiko haguere Pindoráma ndoikatui omo'i iñorairõhárakuéra ombohovai hag̃ua Paraguáipe.
1865-pe, Arahentína he'i ha'e peteĩ tetã neutral, niko oipytyvõ partido kolo'o ha Mburuvi Pimdoramape, ohejavo Pindorámape ohasa haguã ijyvypi, kóvare López oporandú Bartolome Mitrepe ikatupa ombohasã iñorairõhárakuéra ijyvypi, Arahentína katu ndoheja'i chupekuéra ohasã, kóvare López ohenói Congreso Nacionalpe, ha pe'ava ombohéra Francisco Solano López Carrillo-pe "Mcal ha mburuvicha guasu Paraguái ñorairõhárakuéra memete" upe'i López ondyry Tetãvore Taguaipe ha Rio grande do Sul. Ha upe rire 1 jasypo ary 1865-pe ojejapo pe triple alianza, ombohovai hag̃ua Paraguáipe.
Francisco Solano Lopéz heta oñorãirõ ha umi avakuéra ani Paraguái okañyti, Solano ha hembireko ndive okañi umi Pindoráma ñorairõkuérari og̃uahe mbuyve Paraguaype 1869-pe, Yvyty Korape Francisco ha 409 paraguái tapicha oñorairõ Pindorama ñorairõkuérare 1 jasyapy ary 1870-pe Francisco Solano Lopéz Carrillo omanó.
Mcal ha Presidente Francisco Solano Lopéz Carrilo omanó Yvyty Kora-pe[jehaijey | editar código]
Mcal ha Mburuvicha Francisco Solano Lopéz Karrillo omanó ko 1 jasypoapy ary 1870-pe Yvyty Kora-pe, ape pete'i Pindoráma ñorairõhára ojagarra chupe hapykuéguio ha ambue ñorairõhára ojapi chupe Iñe'ame he'ívo iñe'ẽjoaju "Amano che retã rehehápe" térã "Amano che retã ndive". Ha avéi imemby tuichavevá ha igeneral irango tuichavevá Huã Francisco López Lynch y dejo "Panchito" ojepo'i irape'ame a pe bala ohasã chupe ha ojapi ituvá-pe iñe'ame.
jeikovai[jehaijey | editar código]
Francisco Solano Lopéz omano mboyve Yvyty Kora Ñorairõme he'i peteĩ ñe'ẽjoaju ha'eva "Amano che retã rehehápe" ningo oĩ he'iva ha'e he'iha "Amano che retã ndive" hake upevo guare ojere Paraguái ndaipu'aka'ivo umi oñorairõva rehe okañýtaha oñembojoajúvo Pindoráma Mburuvi ha Arahentína rehe.
Mcal Francisco Solano López rembyre[jehaijey | editar código]
Francisco Solano López Carrillo ha itajyra Huã Francisco López Lynch tetekue opytu'u Panteón Nacional de los Héroes Paraguaype, Paraguái.
Ehecha avei[jehaijey | editar código]
- Kalo Toni Lopéz
- Elisa Alicia Lynch
- Huã Francisco López Lynch
- Paraguái
- Hosé Gaspar Rodríguez Hyãsia pegua