Meña

Vikipetãmegua
Yvypóra ikatu jaikuaa jahechávo ikuña térã ikuimba'épa, avei umi kuimba'e ojapo gaméto kuimba'éva (mombary) ha kuña katu ojapo gaméto kuñáva (tupi'aky mitãrã).

Meña ha'e opamba'e ojapóva umi mba'e oikovévagui kuimba'e térã kuña ha upéicha omboguata toñemoña hag̃ua hikuái.[1] Oikóramo mokõi tekove jueheguáva ome'ẽva ADN iñemoñarekuérape g̃uarã, ha'e ñemoña poreno rupive, upe aja oñembojoaju umi tekoveapỹi ha'éva gaméto. Jaikuaa hag̃ua mba'épa imeña, jahecha va'erã mba'épa gaméto omoheñoikuaa: meña kuimba'éva ojapo gaméto kuimba'éva (mombary, oĩhápe umi espermatozoide térã mombary ra'ỹi) ha umi meña kuñava katu ojapo gaméto kuñáva (tupi'aky mitãrã). Umi mba'e oikovéva omoheñoikuaáva gaméto kuimba'éva ha gaméto kuñáva ojehero imeñakõiva (hermafrodita).

Kuña ha kuimba'éva ikatu ojogua hetépe térã ohekoavyite, ha'eháicha yvypóra, mymba okambúva ha guyra, umíva ikatu jaikuaa jahechávo ikuña térã ikuimba'épa.

Meña niko mba'e tekovekuaaty ojeipyguaráva, mba'eguasuite ñemoñáme, taha'e ha'éva yvypóra, mymba, pira térã ka'avópe guarã. Jepémo, jaipyguarávo yvypóra meñareko (sexualidad humana), jajuhúta meña oike mba'e ohechaukáva mba'eichapaite yvypóra, ha'éva meña rekotee (identidad sexual), kóva hína mba'e yvypóra reko ohechaukáva ha ijykére jajuhu avei meña jehechakuaa (identidad de género), meña jekuaauka (expresión de género) ha meñareko jechauka (orientación sexual).[2]

Meña avei ojeiporu tembikuaaty ambuévape, ñe'ẽtekuaápe jepivénte omoambue tero ha heta ñe'ẽ nomombe'úi ikuña térã ikuimba'épa, ojeiporúnte oñemohendávo ñe'ẽnguéra, techapyrã, Epañañe'ẽme la silla (apyka) imeña kuñáva, jepémo ndahe'iséi ikuñaha pe apyka, he'ise ojeiporu va'erã umi ñe'ẽ ikuñáva ojeiporuháicha. Avei avarekokuaatýpe, meña ndahe'iséi tapichakuéra ikuña térã ikuimba'épa, he'ise katu mba'éichapa ojehechakuaa yvypóra ha mba'épa umi tembiapo oje'e kuña térã kuimba'e mba'éva.

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. «sexe» (en catalán). Diccionàri de la Llengua Catalana. Institut d'Estudis Catalans. Ojehechákuri árape: 18/10/15.
  2. Borisonik, Diego L. (2017). Ministerio de Justicia y Derechos Humanos de la Nación. ed. [https://aulainfod.infd.edu.ar/archivos/repositorio/1750/1937/guia_diversidad.pdf Hablar de diversidad y derechos humanos. Guía informativa y práctica]. ISBN 9789874017260. https://aulainfod.infd.edu.ar/archivos/repositorio/1750/1937/guia_diversidad.pdf. Consultado el 09/06/21.