Petỹ

Vikipetãmegua
 
Petỹ

Petỹ, Köhler's Medicinal Plants-pe, 1887.
Tekovekuaaty ñemohenda
Tavetã: Plantae
Pehẽ'a: Magnoliophyta
Jueheguasã: Magnoliopsida
Tekovety: Solanales
Juehepehẽ: Solanaceae
Juehepehẽguy: Nicotianoideae
Tribu: Nicotianeae
Jueheguaty: Nicotiana
L.
Juehegua: Nicotiana tabacum
L., Sp. Pl., vol. 1: 180, 1753[1]
[editar datos en Wikidata]

Petỹ (karaiñe'ẽme: tabaco de Virginia, petén, hierba santa) (Nicotiana tabacum) ha'e peteĩ ka'a oikovéva mokõi aryve, ogaygua solanáseape, oúva Amérika vorekue hakuvévagui ha hoguekuéragui osẽ petỹngue ojepita haguã.

Joapyete[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  • Glusidokuéra (40%), juky kuarepotikuéra (15-20%) ha ásido fenolekuéra (kaféiko, klorohéniko).
  • Principios activos: Alkaloide piridinikonguéra (2-15%). Nikotína, ñemoñandyrý, volátil, omboykúva ýpe ha omboykúva tekove rehegua.

Mboja'o[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Petỹ oñepyrũ Ándes-pe, Perũ ha Ekuator apytépe. Kokue peteĩhanguéra oiko 5000 a.C. guive 3000 a.C. peve.

Ñemohenda[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Kalo Linnéo ohai Nicotiana tabacum, Species Plantarum-pe 1: 180. 1753

Ojueheguakuéra:

  • Nicotiana alba Mill.
  • Nicotiana alipes Steud.
  • Nicotiana attenuata Steud.
  • Nicotiana capensis Vilm.
  • Nicotiana caudata Nutt.
  • Nicotiana chinensis Fisch. ex Lehm.
  • Nicotiana crispula Steud.
  • Nicotiana florida Salisb.
  • Nicotiana frutescens Lehm.
  • Nicotiana fruticosa Moc. & Sessé ex Dunal
  • Nicotiana gigantea Lehm.
  • Nicotiana gracilipes Steud.
  • Nicotiana guatemalensis Bailly
  • Nicotiana havanensis Lehm.
  • Nicotiana lancifolia Willd. ex Lehm.
  • Nicotiana latissima Mill.
  • Nicotiana lingua Steud.
  • Nicotiana macrophylla Spreng.
  • Nicotiana marylandica Schübl. ex Dunal
  • Nicotiana mexicana Schltdl.
  • Nicotiana mexicana var. rubriflora Dunal
  • Nicotiana pallescens Steud.
  • Nicotiana pilosa Dunal
  • Nicotiana serotina Steud.
  • Nicotiana tabaca St.-Lag.
  • Nicotiana verdon Steud.
  • Nicotiana ybarrensis Kunth
  • Tabacum latissimum Bercht. & Opiz
  • Tabacum nicotianum Bercht. & Opiz
  • Tabacum ovatofolium Gilib.

Hetaichaguakuéra:

  • Nicotiana tabacum var. fruticosa (L.) Hook. f.
  • Nicotiana tabacum var. loxensis (Kunth) Kuntze
  • Nicotiana tabacum var. virginica (C. Agardh) Comes