Ásia ñe'ẽnguéra
Ojehechaháicha
(Ojegueraha jey Ñe'ẽnguéra Asia pegua guive)
Umi ñe'ẽ Asia pegua ha'e opa ñe'ẽnguéra oñeñe'ẽva ymaguare guive Asia yvyrusúpe. Ñe'ẽnguéra ojejuhúva Asiagua yvyrusúpe jaguereko:
- Ñe'ẽnguéra altáika aty, techapyrãrõ tuykiañe'ẽ, mongoliañe'ẽ térã manchu,
- Dravídika aty, ojejuhúva India guy gotyo ha oikehápe ñe'ẽ techapyrãrõ tamil térã malajam,
- Sino-tivetána aty, oikehápe, ambue pa'ũme, chinañe'ẽ, virmáno térã tiveteñe'ẽ,
- Austro-asiátika aty, oikehápe vienãñe'ẽ, laosiáno térã klmer. Oĩ ñe'ẽpapára he'íva ko ñe'ẽ aty ojoguaha austronésika ha dáikape (tailándiapegua) ha omohendase peteĩ aty guasu pyahu hérava áustriko atýpe,
- Ipahápe, oĩ ñe'ẽnguéra oikéva chukóko-kamcháka atýpe, ñe'ẽnguéra oguepotaitémava.[1]
Ñe'ẽ aty iñasãiva ambue yvyguasúre ha'e ko'ãva:
- Afro-asiátika, áraveñe'ẽ rupive oñemoaguive jahechaháicha Afrikare,
- Indoeuropéa, ñe'ẽnguéra hársi, kúrdo, hindi ñe'ẽ, vengali ñe'ẽ, urdu ñe'ẽ, rrusiañe'ẽ, nepali ñe'ẽ, ha oĩve, ãva urálika aty ndive ombojoaju Európare iñe'ẽmbo'e,
- Eskímo-aleutína aty – ñe'ẽ jupíy – omoagui Ásia Amérikare,
- Austronésika pa'ũme oĩ ñe'ẽ indonésio, malájo, tagálo, oĩve ñe'ẽ ha omoagui yvyguasu Ásia Oseaniare.[2]
Oñemohenda rire ñe'ẽnguéra ikatúva ogayguápe, oĩ heta ambue ikatu'ỹva ojejuhu ijoguaha, techapyrãrõ hapõñe'ẽ, koreañe'ẽ, aínu ñe'ẽ térã guíliay ñe'ẽ.
Umi ñe'ẽ Asia pegua oñeñe'ẽvéva ha'e:
Ñe'ẽ | Aty oñemohendáva | Oñe'ẽva (1996) | Tetã |
---|---|---|---|
Chinañe'ẽ | Sino ñe'ẽ | 885 sua | Chína |
Hindi ñe'ẽ | Indo ária ñe'ẽ | 474 sua | Índia Pakitã |
Vengali | Indo ária ñe'ẽ | 189 sua | Vangalande Índia |
Rrusiañe'ẽ | Eslava ñe'ẽ | 170 sua | Rrúsia |
Hapõñe'ẽ | Hapõ ñe'ẽ aty | 125 sua | Hapõ |
Wu ñe'ẽ | Sino ñe'ẽ | 77 sua | Chína |
Háva ñe'ẽ | Austronésia ñe'ẽ | 75 sua | Indonésia Kuarahyresẽ Timor Malásia Surinã |
Koreañe'ẽ | aty'ỹ | 75 sua | Ñemby Koréa Yvate Koréa Chína |
Vienãñe'ẽ | Mon-Khemer ñe'ẽ | 68 sua | Vienã |
Télugu | Drávida ñe'ẽ | 66 sua | Índia |
Kãtone ñe'ẽ | Sino ñe'ẽ | 66 sua | Chína |
Marati ñe'ẽ | Indo ária ñe'ẽ | 65 sua | Índia |
Tamil | Drávida ñe'ẽ | 63 sua | Índia |
Tuykiañe'ẽ | Tuykia ñe'ẽ aty | 59 sua | Tuykía |