Indonésia

Vikipetãmegua
Tavakuairetã Indonésia
Indonésia


Poyvi

Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Bhinneka Tunggal Ika
(Háva ñe'ẽme: 'Joaju umi mba'e ojuavýva mbytépe')
Tetã Momorãhéi: Indonesia Raya
(Indonésia ñe'ẽme: 'Indonésia Guasu')
Tavusu
(ha táva tuichavéva)
Jakáta
Ñe'ẽ tee Indonésia ñe'ẽ1
Tetãygua réra Indonésiagua
Tekuái reko Tavakuairetã mburuvicharapépe
Tendota
Ombuekoviáva
Joko Widodo
Ma'ruf Amin
Tetã Amandaje Asamblea Consultiva Popular
Sãso
 • Oikuaauka

 • Oñemoañete
Tetãnguéra Yvýi pegua
17 jasypoapy ary 1945
27 jasypakõi ary 1949
Yvy apekue Ñemoĩha 15.º
 • Opaite 1 904 569 [1] km²
 • Y (%) 4,85
Tembe'y 2958 km [1]
Y rembe'y 54 716 km [1]
Yvyty yvatevéva Jaya
Ava hetakue Ñemoĩha 4.º
 • Hetakue 259 903 244 hab.[2]
 • Typy'ũ 135 hab./km²*
PIB (PPA) Ñemoĩha 7.º
 • Opaite (2017) USD 3,26 billones[3]
 • Per cápita USD 12 421[3]
PIB (nominal) Ñemoĩha 16.º
 • Opaite (2017) USD 1,01 billones[3]
 • Per cápita USD 3870[3]
IDH (2015) Sin cambios 0,689[4] (113.º) – Mbytegua
Viru Rupia indonesia (Rp., IDR)
Ára UTC+7 guive UTC+9 peve
 • Arahakúpe Ndorekói
ISO Jehero 360/ IDN / ID
Tetã renda tee Ñandutíme .id
Tetã pumbyry papapy +62
Tetã puhoe papapy JZA-JZZ / PKA-POZ
Tetã aviõ papapy PK
Mba'yrumýi papapy tee RI
COI Jehero INA
Opaite Tetã Yvýgui
  1. Oñeñe'ẽ avei ñe'ẽ pytagua: Neelándañe'ẽ ha Chinañe'ẽ, ha ñe'ẽnguéra ambuéva tetãygua: Háva ñe'ẽ ha Sonda ñe'ẽ.

  2. Oĩ ipype añetehápe ary 2015 guive.

[editar datos en Wikidata]

Tavakuairetã Indonésia (Indonésia ñe'ẽme: Republik Indonesia) ha'e peteĩ tetã hekosãsóva ijyvy apekue ojejuhúva hetaite ypa'ũre Ásia ipehẽngue ñemby kuarahyresẽme ha Oseanía ipehẽngue yvatépe. Tetã Indonésia ijyvy apekue oñemyasãi amo 17 508 ypa'ũnguéra rupive ha ojeipapaháicha ary 2015-pe oiko ipype amo 255.903.244 tekovekuéra,[5] upéicha ha'e tetã orekovéva tekovekuéra ipype irundyha. Hi'ári avei, Indonésia ha'e tetã orekovéva musulmã ipype.[6]

Indonésia ha'e hína peteĩ tavakuairetã oiporavóva imburuvicharã ha umi Amandaje Guasu ruvicharã vóto rupive, tetã rekuái oĩ ko tetã itavusúpe, táva Jakáta. Indonésia ijyvy apekue ha'égui ypa'ũ aty, oñehembe'ýnte yvy rupi tetã Papúa Gynéa Pyahu, Kuarahyresẽ Timor ha Malásia (ypa'ũ Vonéo-pe). Tetã ambuéva ojejuhúva ijerére yguasu rupive ha'e Singapúra, Tailandia, Mburunéi, Filipina, Paláu ha Autarália.

Ypa'ũ aty Indonésio pegua ha'e tenda tetãnguéra oñoñemuitéva opaichagua mba'e sa'ary VII guive, upe mburuvi ymaguare hérava Srivijaya oñepyrũ oñemu China ha Índia ndive. Mbeguehápe, umi mburuvicha guasu ypa'ũ aty Indonésio pegua oipuru arandupy, jeroviapy ha tekuái reko ojeipurúva umi tetã ymaguare Índia pegua. Indonésia rembiasakuére heta ojejuhu tetã pytagua ondyrýva umi ypa'ũme oipe'a hag̃ua yvy mba'epy. Karai ñemuhára musulmã oguereha rire islã jerovia Indonésiape ha umi Európa pegua oguahẽ rire avei Indonésia-pe ojapo ikoloniarã, tetãnguéra oñepyrũ ñorairõ oñembojára hag̃ua mba'epykuéra Indonésia ypa'ũ atýgui. Mbohapysa popa ary rire ko tetã oime Tetãnguéra Yvýi ipogúype, ohupyty isãso, Ñorairõ Guasu Mokõiha rire.

Ypa'ũnguéra rupive ojehecha Indonésia retãygua ijypykue opaichagua, iñe'ẽ ha ijeroviapy opaichagua avei. Haimete opa Indonésia ypykuekuéra ha'ehína upe te'ýi Háva pegua. Tetã ñe'ẽ tee peteĩva rupive ohupyty oikoha teko joaju, upévare ko tetã ñe'ẽ akã ha'e "Bhinneka Tunggal Ika" ("Teko joaju umi mba'e ojuavýva mbytépe"). Indonésia ijyvy apekuére ojehecha avei tekove'etaita guasu, opaichagua mymba ha ka'a, ha ojeikuaa Indonésia ha'eha peteĩ umi 17 tetãgui ijyvy apekuére ojehecha tekove'etaita guasuitereíva.[7] Orekóramo jepe opaichagua mba'epy ijyvýre, heta tekotevẽ ojehecha umi Indonésia retãygua mbytépe.

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. 1,0 1,1 1,2 CIA. «Indonesia - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 19 de febrero de 2017.
  2. «Indonesia». Census. Ojehechákuri árape: 10 de abril de 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 FMI (2009). «Report for Selected Countries and Subjects» (en inglés). IMF.org. Ojehechákuri árape: 30 de noviembre de 2009.
  4. Informe sobre desarrollo humano 2016 (pdf) Consultado el 30 de abril de 2017
  5. Badan Pusat Statistik (en indonesio) Consultado el 25 de mayo de 2015
  6. CIA (2009). «The World Factbook -- IndonesiaArchive copy» (en inglés). The World Factbook. Archivado desde el original, el 2008-12-102008-12-10. Ojehechákuri árape: 30 de noviembre de 20092018-02-23.
  7. «Member Countries» (en inglés). Publicado por "Like Minded Megadiverse Conutries" (LMMC). Archivado desde el original, el 28 de marzo de 2007. Ojehechákuri árape: 24 de octubre de 2009.

Joaju[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]


Ásia

Ahyganitã | Arávia Saudíta | Ayméña | Aservaijã | Chína Tetarã Retã | Arávia Emiráto Joapykuéra | Filipína | Hapõ | Horytáña‎ | Índia‎ | Indonésia‎ | Irã | Irake | Israel‎ | Jemẽ | Kambója | Kasahitã | Katára‎ | Kirigitã‎ | Kuáite‎ | Kuarahyresẽ Timor | Láo‎ | Lívano | Malásia‎ | Mayndíva‎ | Miama | Mongólia | Mburunéi‎ | Nepal | Ñemby Koréa | Omána | Pakitã | Paletína‎ | Rrúsia‎ | Singapúra | Síria‎ | Siri Lãka | Tajikitã | Tailándia | Tuykía | Tuykomenitã | Uvekitã | Varéĩ | Vangyladẽ | Vienã | Vutã | Yvate Koréa