Pombéro
Pombéro, Pomberíto térã Karai Pyhare (karaiñeꞌẽme: Pombero)[1][2] niko mombeꞌuguaꞌu paraguaipegua ojeikuaáva ha oúva ñandéve paꞌikuéra oñepyrũramo guare ombaꞌapo ñande ypykue apytépe. Ojeikuaa Paraguái, Aɍhentína yvatekuarahyresẽme (tetãvorekuéra Taragui, Formósa ha Misióneꞌpe), Pindoráma ñembýpe (tetãvore Ñemby Máto Gɍósope), Uruguái yvatépe ha Volívia ñembýpe (tetãvore Sánta Kɍuꞌ, tavapehẽ Chákope)[3].
Mombeꞌuguaꞌu
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Ojeꞌe Pombéro térã Karai Pyhare omokañyha mitãꞌi tatakuápe térã oityha chupekuéra ykuápe.[2] Ojeꞌe avei Pombéro ombohyeguasuha kuñame opokóvo ijyva térã orairõramo.[4][5][6] Reñemoĩ porãsérõ hendive rehejávaꞌerã chupe cigarrillo, takuareꞌẽ, káña, eíra ha víno 30 ára ojuevíre.[7] Péicha nderejapóirõ, opytáta ndaijaꞌéi nderehe. Repyta porãrõ hendive katu rehejágui chupe ne ofɍénda, haꞌe omongakuaa pyaꞌevéta ndéve opa mbaꞌe reñotỹva ha oñangarekóta nderehe. Oimérõ nderesarai katu reheja hag̃ua chupe ne ofɍénda peteĩ pyharénte, ipochýta ha nanderejamoꞌãi. Pyhare omondýi ha opoita nde rymbakuéra, omopẽta nde rovetã ha nde róga rokẽ, omosarambíta yvýre ne rembipurukuéra ha ndejapíta itápe.
Ojeꞌe pombéro oñangarekoha umi mymbáre oikóva kaꞌaguy rupi.[8] Oĩramo umíva ojukáva hoꞌo hoꞌu hag̃ua, Pombéro ndojapói hese mbaꞌeve. Oimérõ katu ojukareínte raꞌe ha ndoꞌúi, upépe Pombéro ipochy hendive ha ogueraha kaꞌague mbytepe, tymba saite oĩháme opoi chugui umíva oñembosarái hag̃ua hese ha hoꞌu haguã chupe. Ikatuvoínte avei Pombéro oiko tymba saitérõ, omuña ha omoinge chupe kaꞌaguy mbytepe upépe okañy ha anive hag̃uátei osẽ.[9]
Pombéro osẽva oguata pyharekue umi táva térã ijere rupi ha oñehendu oturuñeꞌẽ poꞌi. Arakue katu oiko kaꞌaguýre. Oke tatakuápe térã yvyra hoꞌa akue kuápe térã ijykére.
Mbaꞌépe ojogua
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Pombéro niko karai ikarape hũveráva, ijyva puku-pukúva, iñakãrague charáva, oikóva opívo, ikatúva oguereko vosa ijapére ha iñakãre akãngao kapiꞌi.[10] Ojeꞌe ivaíetereiha, imbarete ha ndaikyrái. Opita, hoꞌu káña, eira, víno, yva ha chipa.
Mombeꞌuguaꞌu joguaha
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Mapuche apytépe oikóva Chiloépe, oĩ peteĩ Pombéro joguaháva hérava Trauko, omuñáva kuñakuérape. Ndatuichái ndaje haꞌe jepe imbaretéva oikóva Chílepe[11].
Pombéro ojogua Kurupípe, omuñasemíva avei kuña, oñangareko mymbakuérare oikóva kaꞌaguýre.
Jasy Jatere haꞌe avei mombeꞌuguaꞌu ojeikuaáva Paraguáipe heta mbaꞌépe ojoguáva Pombérope. Haꞌe omonda térã omokañy mitã, hoꞌu yva, eira, ha osẽ oiko okáre asajekuerei. Oke yvyra hoꞌavaꞌekue kuápe, yvy kuápe térã yvyra ári.
Ehecha avei
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Manduꞌapy
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- ↑ https://glosbe.com/es/gn/pombero#translation--6776300252697979130
- 1 2 https://paraguayologia.com/diccionario-paraguayo/karai-pyhare/
- ↑ https://www.lavoz.com.ar/viral/la-aparicion-del-pombero-de-avenida-peron-los-memes-y-el-video-que-es-tendencia-en-paraguay/
- ↑ https://www.cronica.com.py/2015/04/10/caso-de-mujer-embarazada-por-el-pombero-sacerdotes-advierten-que-dicho-ser-no-existe/
- ↑ «Archive copy». Archivado desde el original, el 2023-03-06. Ojehechákuri árape: 2023-03-06.
- ↑ https://www.cronica.com.py/2019/12/07/fue-pombero-una-perra-amanecio-paralizada-anga/#:~:text=MOLESTOSO%20LADRIDO,ca%C3%B1a%20y%20el%20cigarro%20ndaje.
- ↑ «Archive copy». Archivado desde el original, el 2023-03-06. Ojehechákuri árape: 2023-03-06.
- ↑ https://relatoscortos.org/el-pombero/
- ↑ https://es.glosbe.com/es/gn/cazador
- ↑ «Archive copy». Archivado desde el original, el 2019-06-23. Ojehechákuri árape: 2023-03-02.
- ↑ https://www.hostalprovidencia.com/2021/05/30/el-trauco-leyendas-de-chile/#:~:text=El%20Trauco%20es%20considerado%20uno,de%20traje%2C%20con%20un%20sombrero.