Kuatia Ñepyrũha
Tereg̃uahẽ porãite Vikipetãme, opaite tembikuaa hekosãsóva renda, opavave ikatúva ohai.
|
Ko tĩpa'ã (avei ojeheróva nasofaringitis, rinofaringitis, térã resfriado) ningo hína peteĩ mba'asy oñeinfectáva, ñane pytuhẽ rapépegua, ojekuaáva tenonderãite ñane tĩre. Ojekuavéva kóicha jave ningo hu'u, ahy'o rasy, tĩsyry ha akãnundu, hi'arekatuete 7 térã 10 ára pukukue, katu heta jey avei hi'are mbohapy arapokõindy. Oĩ amo 200 víru rupi ikatúva ñanembohasy tĩpa'ãgui, katu umi ojekuavéva hína rrinovíru.
Ñane pytuhẽ rape ñembyai oñemohenda moõitépa ñande rete rehe opokógui mba'asy. Hetave jey, tĩpa'ã ombyai tĩ, ahy'o, tĩngua. Umi oñeñandúva oiko ñande rete oñemombarete rupi mba'asýpe ha ndaha'eivoi oñembyaire umi tejido víru rupi. Ikatu ojejoko ojejepohéiramo hekópe, avei oje'e ojeporúramo jurumbotyha oikoiteha avei.
Tĩpa'ã ndaikatúi ojejoko, hákatu ikatu oñepohãno mbeguekatu. Ko mba'asy heta oĩva yvypóra apytépe: kakuaa hasy mokõi térã mbohapy jey ha mitã katu hasy poteĩ térã pakõi jey, ary pukukuépe. Ko'ã mba'asy oiko yvypóra apytépe ymaite guive.
- 284.— Diocleciano oiko Rróma mburuvichavete ramo, upéicha heta oñemoambue Rróma Mburuvi.
- 1894.— Omano Antón Rubinstein (ta'angápe), piáno ombopúva ha purahéi apohára Rrúsia pegua.
- 1901.— Heñói Nazım Hikmet, ñe'ẽpapára ha haihára Tuykía pegua.
- 1910.— Francisco I. Madero omoñepyrũ pe Méhiko Ñepu'ã.
- 1945.— Oñepyrũ pe Ñembojojaha Nüremberg-pe, oñembohovakérõguare umi mburuvicha nási ojapo va'ekue pe Holocausto, oiko aja Ñorairõ Guasu Mokõiha.
- 1989.— ONU omoañete pe Amandaje Hetatetãgua ohekáva Tekoiterape Mitãme guarã.
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩ ñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendáva internet-pe wiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umi tekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãi Creative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramo tekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu, reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".
Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.
Tembiapokuéra ambuéva | ||
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
Commons |