Nási

Vikipetãmegua
Esvástica, techaukaha nasikuéra oipuru va'ekue.
Adolf Hitler, Alemáña nási ruvicha, ha Ernst Röhm, oñomomaiteívo maitei násire (1933).

Nási (térã Nási reko; Alemañañe'ẽme:Nationalsozialismus) ha'e upe ñeimo'ã oñemboguata haguépe ñesãmbyhy oporokuái va'ekue Alemáña rehe 1933 guive 1945 peve, mburuvicha guasu Adolf Hitler ha ijaty nási ohupírõguare oisãmbyhy hag̃ua Alemáñare. Ko ñeimo'ã oñepyrũkuri amo umi ary 1920 jave ha oñembotuicha 1933-pe, ku aty nási oñepyrũ oporojokuái ha oiko Alemáñagui Reich Mbohapyha, nasikuéra oñembohéraicha hetã. Nasikuéra oisãmbyhy Alemáñare ary 1945 peve, opávo Ñorairõ Guasu Mokõiha ha Alemáña ndaipu'akái. Oiko aja upe ñorairõ guasu, nasikuéra oñemomba'e heta tetã ambuéva yvy pehẽnguére, umíva apytépe oĩ va'ekue Áuteria, Polóña, Hyãsia, Chekolovákia, Hungyria, Tetãnguéra Yvýi, Ndinamáka ha Noruéga.

Umi ohóva nási ñeimo'ã hapykuéri ojerovia va'ekue upe "ñemoñare ária" (chupekuérape he'iséva Alemáña retãygua tee ipire morotĩva) oisãmbyhy va'erã opaite umi ñemoñare ambuévare, ha oimo'ã hikuái umi ñemoñare ha avano'õ ambuéva ohundíta hetã, tenondeite umi hudío, omboja hikuái hudiokuérare Alemáña jehasa asy, ha he'i hetã ndaipu'akái Ñorairõ Guasu Peteĩhápe hetaitehágui umi hudío, upévare tapichakuéra ndaija'éi umi hudíore, omuña ha omboyke hesekuéra, ha ohecha chupekuéra ha'e "ñemoñare ária" jopyhára.[1][2]

Oñemboguata hag̃ua ko tembipota oporomboykéva, ary 1935-pe Adolf Hitler omosẽ Núremberg apoukapykuéra tojejapo hag̃ua hembipotáicha, umi apoukapy he'i va'ekue ndaikatuiha umi "ñemoñare ária" pegua oñoirũ hudiokuérare ha opaite umi oñembohováiva nási rembipotáre, ha ndohejái avei hudiokuéra oipuru tetã remimoĩmbyre. Upéicha, nasikuéra opororaha py'ỹi mba'yrumýi puku rupive tekoha manorãme, tapicha kuéra nomanóirõ mba'yrumýi nási kuéra orahauka chupekuéra tomano hag̃ua koty'i oporojukávape, oipurúva mba'etĩ ojukáva, hetaite umíva omano va'ekue ha umi apytépe oĩ tenondeitépe hudiokuéra, hitanokuéra, umi Polóña retãygua, komunísta kuéra ha heta umíva ijerovia jokuaikuaa asuguáre, tapicha hekojopara, hitanokuéra ha tapicha ikatupyry ambuéva.[3] Ko jejuka guasu ojehero ko'ãga Holocausto.

Ehecha avei[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Mandu’apykuéra[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

  1. Evans (2003), p.229
  2. «Contexto: la democracia alemanaArchive copy». Artehistoria. Junta de Castilla y León. Archivado desde el original, el 3 de abril de 20082008-04-03. Ojehechákuri árape: 2021-04-28.
  3. Bernhard, Patrick. „Hitler’s Africa in the East: Italian Colonialism as a Model for German Planning in Eastern Europe“ (in en). Journal of Contemporary History, 51 (1), 61–90 (2016-01-01). DOI:10.1177/0022009414561825. ISSN 0022-0094.