Kuatia Ñepyrũha
| Tereg̃uahẽ porãite Vikipetãme, opaite tembikuaa hekosãsóva renda, opavave ikatúva ohai.
|
Crup ningo peteĩ mba'asy ñanemopytuhẽ asýva, oĩgui virus ombyaíva ñande pytu rape tuichavéva. Infección oĩva upépe, omboruru ñande ahy'o, ñanepytuhẽ jokóvo, ha ome'ẽ ñandéve hu'u puku, pyti'a chiã, ha ñe'ẽ parãrã. Ikatu hina oñeñanduka ñandéve vevuimi, , hatãmiẽ ha mbareteporã, ha hetajey ikatu ipohyieteve pyharekue. Akóinte ikatu ñaipohano peteĩ esteroides dosis rupive; heta jey ikatu ojeporu avei epinefrina oporombohasy vaieterei mba'érõ. Araka'eve nunga noikotevẽi tasyópe jeho.
Oñemboyke rire heta mba'e oporombohasykuaáva, oje'e ojeguerekoha crup observación clínica rupive (ikatu hina epiglotitis térã peteĩ mba'e ky'a ñande pytu rapépe. Araka'eve nunga noñeikotevẽi estudio uperiregua – tuguy jevichea, rayos-X térã cultivos oje'éva-. Kóva peteĩ mba'asy ojehecuaitemíva amo 15% mitãnguéra apytépe, hako'ýte umi orekóva 6 jasy ha 5 térã 6 ary. Araka'eve nunga ndojehechamo'ãi mitãkuña ha mitãrusu térã okakuaapámava apytépe. Jepéramo oñepyrũ ypy difteria rupive, mundo occidental peguarã, ko'ágã rupi upéva opytáma tapykuépe vakúna ombohovake porãiterei rupi chupe,avei ojeiko potĩ ha porãvére ko'ñagã rupi guarã.
Crup ojekaracteriza ou rupi hendive ko'ãva: hu'u puku, pyti'a chiã, ñe'ẽ parãrãha Pytuhẽ asy, pyharekue imbaretevéva jepi.
- 1605.— Epáñame, Miguel de Cervantes oikuaauka El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha vorekue peteĩha (ta'angápe, peteĩ ñemoha'anga arandukápe).
- 1874.— Heñói Howard Carter, tekoypykuaatyhára Tavetã Joaju pegua.
- 1903.— Omano Paul Gauguin, moha'angahára Hyãsia pegua.
- 1950.— Robert Schuman oikuaauka pe kuaaukapy herajojáva, pe omoñepyrũta kuri Európa Joaju.
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩ ñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendáva internet-pe wiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umi tekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãi Creative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramo tekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu, reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".
Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.
| Tembiapokuéra ambuéva | ||
|
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
| ||
