Kuatia Ñepyrũha
Tereg̃uahẽ porãite Vikipetãme, opaite tembikuaa hekosãsóva renda, opavave ikatúva ohai.
|
Kuatiakatu ha'e pe ñanerekombo'éva jahaikuaa hag̃ua temiandu kuatiáre, tove toguahẽ porã hekopete ha tahesakã tapicha omoñe'ẽvape. Kuatiakatu retepy ohechauka ñandéve mba'éichapa jaiporavova'erã umi ñe'ẽ ha ñe'ẽjoaju aty ikatukuaáva jaipuru ñambohasa hag̃ua temiandu. Kuatiakatu apytere ohesa'ỹijo umi temiandu oñembohasaséva.
Kuatiakatu jahupyty hag̃ua, tekotevẽ jajesareko ko'ã mba'ére: Ñahendukuaava'erã mba'éicha oñe'ẽ ñande rapichakuéra, py'ỹi ñamoñe'ẽva'erã kuatiahaipyre ha arandukakuéra, ñahesa'ỹijo py'ỹi va'erã umi moñe'ẽrã, jahai meme va'erã jahupyty hag̃ua katupyry, ko'ẽ ko'ẽre ñambohetaveva'erã ñane ñe'ẽndy, ikatuha peve jaikuaava'erã umi ñe'ẽ pyahu oheróva mba'e pyahu ha jaikuaava'erã ñe'ẽjoajungatu puru.
Pe tembiapo oĩ hag̃ua hekopete tekotevẽ oñemoakã, oñembohete ha oñemohu'ãkuaa. Tembiapo hesakã hag̃ua tekotevẽ ojepurukuaa ñe'ẽjoaju mbyky, ha avei umi kuatiakatu ta'ãnga'i (signos ortográficos). Upéicha avei tekotevẽ oñembohasa porã temiandu karaku. Tembiapo iporã hag̃ua tekotevẽ jaipurukuaa ha jaipuru meme umi ñe'ẽ ha ñe'ẽjoaju poravopyre ombohetia'e ha ombopy'arorýtava tapicha omoñe'ẽvape.
- 39.— Heñói Títo (ta'angápe), mburuvichavete rrománo.
- 1896.— Oĩ ojukáva José Rizal-pe, pohãnohára ha haihára Filipína pegua, oñeñe'ẽgui hese oñemoĩhague Epáña sãmbyhy rehe.
- 1922.— Sóviet-kuéra amandaje, ojejapo Mosuku-pe, omotenonde Joaty Soviétiko ñemoheñói.
- 1924.— Edwin Hubble ohechauka oĩha tapiryja ambuéva arapýpe.
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩ ñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendáva internet-pe wiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umi tekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãi Creative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramo tekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu, reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".
Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.
Tembiapokuéra ambuéva | ||
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
Commons |