Kuatia Ñepyrũha
| Tereg̃uahẽ porãite Vikipetãme, opaite tembikuaa hekosãsóva renda, opavave ikatúva ohai.
|
Vikipetã ha'e opaite tembikuaa hekosãsóva renda Internet rupive ha iñe'ẽ heta, opa tekove ikatu ohai térã omoambue iñapopyme'ẽnguéra. Upe Aty Viruremimono'õ'ỹ Wikimedia oisãmbyhy ha omboguata Vikipetãme. Oguerekove amo 37 sua kuatiarogue 287 ñe'ẽme (oĩ avei ñe'ẽ ava ojapo, esperanto guáicha, oĩ avei umi ñe'ẽ ava te'ýi tee pegua, kechuañe'ẽ guáicha, ha avañe'ẽme, ha upe ñe'ẽ noñeñe'ẽvéima, latinañe'ẽ guáicha ha ambuéva). Imarandu hekosãso, upe he'ise oimeraẽ tapicha ikatu omoambue, ohaijey ha oipuru oipotaháicha pe marandu, ojapóramo he'iháicha Vikipetã rekorãnguéra, imarandu oĩgui tekorã poguýpe ha'éva GNU/FDL ha Creative Commons Attribution-ShareAlike (CC-by-SA) 3.0. Oñepyrũ 15 jasyteĩ ary 2001 jave, oñemopyenda pe ypykatu hérava wiki rupive (Haguáii ñe'ẽgui wiki-wiki = "pya'e", "akuã", "pojava").
Ko tembiporu wiki he'ise kuatiarogue aty web pegua oguereko marandu opaichagua ha opavave ikatu omoambue ha ohaive hesekuéra umi ñanduti kundahára rupive, ha'éva Mozilla Firefox, Google Chrome, Internet Explorer, Netscape, Opera, Safari, térã tembiporu oimeraẽva ohechakuaáva umi kuatiarogue orekóva HTML ha ta'anga. Kóva hína peteĩ mba'e tuicháva omoingoéva Vikipetã umi ñe'ẽryrupavẽ ambuévagui: tapicha oimeraẽva oikekuaáva Internet-pe ikatu ohaijey ha omoambue kuatiaroguekuéra, ha oimeraẽ omoñe'ẽva ikatu oipytyvõ kuatiarogue jehaípe.
- 1822.— Heñói Louis Pasteur, kímiko Hyãsia pegua.
- 1901.— Heñói Marlene Dietrich (ta'angápe), ñoha'ãngahára Alemáña megua oñemohetã Tetãvore Joapykuérape.
- 1923.— Omano Alexandre Gustave Eiffel, ojogapokuaáva Hyãsia pegua.
- 1942.— Heñói Oscar Cardozo Ocampo, piáno ombopúva ha puraheiapohára Arahentína ha Paraguái pegua.
- 1988.— Omano Hal Ashby, ta'angamýi motenondehára Tetãvore Joapykuéra pegua.
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩ ñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendáva internet-pe wiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umi tekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãi Creative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramo tekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu, reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".
Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.
| Tembiapokuéra ambuéva | ||
|
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
| ||
